TÜRKİYE İstatistik Kurumu (TÜİK), 2024 yılında canlı doğan bebek sayısının 937 bin 559 olduğunu, toplam doğurganlık suratının 2014 yılından itibaren düşüş eğilimini sürdürerek 2024 yılında 1,48’e gerilediğini açıkladı.
TÜİK, 2024 yılına ait doğum istatistiklerini açıkladı. Buna nazaran; canlı doğan bebek sayısı bir evvelki yıla nazaran yüzde 2,49 azalarak 2024 yılında 937 bin 559 oldu. Canlı doğan bebeklerin yüzde 51,4’ü erkek, yüzde 48,6’sı kız oldu. Bir bayanın doğurgan olduğu periyot olan 15-49 yaş kümesinde doğurabileceği ortalama çocuk sayısını söz eden toplam doğurganlık suratı, 2001 yılında 2,38 çocuk iken 2014 yılından itibaren aralıksız düşüş eğilimine girerek 2024 yılında 1,48 çocuk olarak gerçekleşti. Toplam doğurganlık suratı son 8 yıldır nüfusun yenilenme düzeyi olan 2,10’un altında kalmaya devam etti.
DOĞURGANLIK SURATI EN YÜKSEK VİLAYET ŞANLIURFA
Toplam doğurganlık suratının en yüksek olduğu vilayet 2024 yılında 3,28 çocuk ile Şanlıurfa oldu. Bu ili 2,62 çocuk ile Şırnak, 2,32 çocuk ile Mardin izledi. Toplam doğurganlık suratının en düşük olduğu vilayetler ise 1,12 çocuk ile Bartın ve Eskişehir oldu. Bu vilayetleri 1,15 çocuk ile Zonguldak ve Ankara, 1,17 çocuk ile İzmir takip etti.
DOĞURGANLIK SURATI 71 VİLAYETTE 2,10’UN ALTINDA KALDI
Toplam doğurganlık suratının nüfusun yenilenme düzeyinin altına düştüğü 2017 yılında 57 ilin toplam doğurganlık suratı 2,10’un altında iken 2024 yılında 71 ilin toplam doğurganlık suratı bu düzeyin altında kaldı. Toplam doğurganlık suratının 1,50’nin altında kaldığı vilayet sayısı 2017 yılında 4 iken 2024 yılında 55 oldu. Toplam doğurganlık suratı 3 ve üzerinde olan vilayet sayısı 2017 yılında 10 iken 2024 yılında yalnızca Şanlıurfa oldu.
AB’DE TOPLAM DOĞURGANLIK SURATI ORTALAMASI 1,38
Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin toplam doğurganlık suratları incelendiğinde, 2023 yılında en yüksek toplam doğurganlık suratına sahip ülkenin 1,81 çocuk ile Bulgaristan olduğu, en düşük toplam doğurganlık suratına sahip ülkenin ise 1,06 çocuk ile Malta olduğu görüldü. Toplam doğurganlık suratı 2024 yılında binde 1,48 olan Türkiye, Avrupa Birliği üyesi ülkelerle kıyaslandığında 9’uncu sırada yer aldı.
YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNU ANNELERİN TOPLAM DOĞURGANLIK SURATI 1,22
Annenin eğitim durumuna nazaran toplam doğurganlık suratı incelendiğinde, 2024 yılında en yüksek toplam doğurganlık suratı okuma yazma bilmeyen/okuma yazma bilen ama bir okul bitirmeyen anneler için 2,65 çocuk iken en düşük toplam doğurganlık suratı yükseköğretim mezunu anneler için 1,22 çocuk oldu.
Kent-kır sınıflamasına nazaran toplam doğurganlık suratı incelendiğinde, 2024 yılında kır olarak sınıflandırılan yerlerde toplam doğurganlık suratı 1,83 çocuk iken orta ağır kent olarak sınıflandırılan yerlerde 1,58 çocuk ve ağır kent olarak sınıflandırılan yerlerde ise 1,39 çocuk oldu.
KABA DOĞUM SURATI BİNDE 11
Bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısını tabir eden kaba doğum suratı, 2001 yılında binde 20,3 iken 2024 yılında binde 11 oldu. Öteki bir söz ile 2001 yılında bin nüfus başına 20,3 doğum düşerken, 2024 yılında 11 doğum düştü.
DOĞURGANLIK SURATI EN YÜKSEK YAŞ KÜMESİ 25-29
Yaş kümesine nazaran doğurganlık suratı incelendiğinde, 2001 yılında en yüksek yaşa özel doğurganlık suratı binde 144 ile 20-24 yaş kümesinde iken 2024 yılında binde 100 ile 25-29 yaş kümesinde görüldü. Bu durum, doğurganlığın bayanın daha ileri yaşlarında gerçekleştiğini gösterdi.
ADÖLESAN DOĞURGANLIK SURATI DÜŞTÜ
15-19 yaş kümesinde bin bayan başına düşen ortalama canlı doğan çocuk sayısını söz eden adölesan doğurganlık suratı, 2001 yılında binde 49 iken 2024 yılında binde 10’a düştü. Başka bir sözle, 2024 yılında 15-19 yaş kümesindeki her bin bayan başına 10 doğum düştü. Annenin son iki doğumu ortasındaki ortalama müddet incelendiğinde, bu müddet 2019 yılında 4,6 yıl iken 2024 yılında 4,7 yıl oldu. 2024 yılında ikinci doğumunu yapan annelerin birinci gerçekleştirdiği doğumu ile bu doğumu ortasındaki ortalama müddet 4,3 yıl oldu. Doğum yapan annelerden 2024 yılında üçüncü doğumunu gerçekleştirenlerin ikinci doğumu ile ortasındaki ortalama mühlet ise 5,4 yıl oldu.
Doğum yapan annelerden 2024 yılında ikinci doğumunu gerçekleştirenlerin birinci doğumu ortasındaki ortalama müddetin en uzun olduğu vilayet, 2024 yılında 5,4 yıl ile Kırklareli oldu. Bu ili 5,3 yıl ile Çanakkale, 5,1 yıl ile Kütahya, Edirne, Uşak ve Bartın izledi. Annenin ikinci ile birinci doğumu ortasındaki ortalama müddetin en kısa olduğu vilayet, 2024 yılında 2,7 yıl ile Şanlıurfa oldu. Bu ili 2,9 yıl ile Şırnak, 3 yıl ile Ağrı ve Muş izledi.
DOĞUM YAPAN ANNELERİN ORTALAMA YAŞI 29,3
Doğumlarını 2001 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı 26,7 iken 2024 yılında 29,3 oldu. Birinci doğumunu 2024 yılında gerçekleştiren annelerin ortalama yaşı ise 27,3 oldu. Birinci doğumdaki ortalama anne yaşı vilayetlere nazaran incelendiğinde, 2024 yılında birinci doğumda ortalama anne yaşının en yüksek olduğu vilayet 29,4 ile Tunceli oldu. Bu ili 29 yaş ile Artvin, 28,8 yaş ile İstanbul izledi. Birinci doğumdaki ortalama anne yaşının en düşük olduğu vilayetler ise 24,4 ile Şanlıurfa ve Muş oldu. Bu vilayetleri 24,5 yaş ile Ağrı, 25,2 yaş ile Gaziantep izledi.
DOĞUMLARIN YÜZDE 3,3’Ü ÇOĞUL DOĞUM
Çoğul doğum sayısı 2024 yılında 31 bin 109 oldu. Doğumların 2024 yılında yüzde 3,3’ü çoğul doğum olarak gerçekleşirken, bu doğumların yüzde 97’si ikiz, yüzde 2,9’u üçüz ve yüzde 0,1’i dördüz ve daha fazla bebek olarak gerçekleşti. Doğum sırasına nazaran doğumlar incelendiğinde, 2024 yılında doğumların yüzde 41,9’unun birinci, yüzde 30,3’ünün ikinci, yüzde 16’sının üçüncü, yüzde 11,5’inin ise dördüncü ve üzeri doğum olarak gerçekleştiği görüldü.