NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, Türkiye’nin NATO içinde kıymetli rol oynadığını belirterek, “Cumhurbaşkanı Erdoğan NATO içinde inanılmaz bir başkan ve meslektaşları tarafından nitekim hürmet duyulan bir isim.” dedi.
Rutte, NATO Dışişleri Bakanları Gayriresmi Toplantısı için geldiği Antalya’da AA’ya değerlendirmede bulundu.
Son birkaç haftada Ukrayna ile Rusya ortasındaki müzakerelerin ilerlediğine işaret eden Rutte, 10 Mayıs’ta Türkiye’nin de iştirakiyle çevrim için düzenlenen Ukrayna gündemli Gönüllüler Koalisyonu toplantısına işaret etti.
Rutte, ABD Başkanı Donald Trump’ın taraflar ortasındaki “çözümsüzlük” halini ortadan kaldırdığını lisana getirerek, “Adım adım Ukrayna’yı kalıcı barışın olduğu bir yere getirmeliyiz.” diye konuştu.
İstanbul Barış Müzakereleri’ne ait “Önümüzdeki 24-48 saat içinde ne olacağına karar vermek benim için sıkıntı, tüm ana aktörlerle yakın temastayım” sözünü kullanan Rutte, müzakerelerdeki başat aktörlerin hepsiyle yakın temasta olduğunu aktardı.
Rutte, gelecek 10-15 günün, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy liderliğinde, Ukrayna sorununu daha yeterli bir pozisyona taşımak için kıymetli fırsatlar barındırdığını söyleyerek, ABD hükümeti ile Türkiye’nin müzakerelerdeki rolüne dikkati çekti.
Uzun yıllardır dostu olduğunu belirttiği Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile dünkü görüşmesinin kusursuz geçtiğini söyleyen Rutte, “Türkiye, birçok cephede NATO içinde devasa bir rol oynuyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO içinde inanılmaz bir önder ve meslektaşları tarafından hakikaten hürmet duyulan bir isim.” tabirlerini kullandı.
Rutte, Erdoğan ile savunma harcamaları, savunma sanayi ve Ukrayna üzere birçok sıkıntıyı istişare ettiklerini paylaşarak, görüşmenin epeyce uygun geçtiğini belirtti.
Avrupa içerisinde işbirliği
NATO içerisinde Avrupa Birliği (AB) üyesi olmayıp da Avrupa’da olan Türkiye, İngiltere ve Norveç üzere ülkelerin bulunduğuna işaret eden Rutte, “AB’yi Türkiye, Norveç, İngiltere ve bizimle mümkün olduğunca yakın çalışmaya teşvik ediyorum. Böylelikle teşebbüsler olduğunda, mümkünse bunların sırf AB içinde değil, Avrupa içinde de yaygınlaştırılmasını sağlayalım.” diye konuştu.
Rutte, AB ülkelerinin AB dışındaki Avrupalı ülkelerle savunma sanayi üretimi konusunda teşebbüslere açık olmasının herkes için daha yararlı olacağını kaydetti.
AB ile Türkiye ortasındaki yakın istişarelerin sürdüğünü, AB Dış Bağlar ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas’ın misyonu başındaki birinci ziyaretlerinden birini Türkiye’ye yaptığını ve AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yakın bağlantıları olduğunu söyleyen Rutte, bu hususta çok optimist olduğunu vurguladı.
Rutte, “Türk savunma sanayi tüm İttifak için çok kıymetli. (Texas’ta mühimmat üreten fabrikalar) Türkiye’deki şirketlerle yakın işbirliği olmadan bunu yapamazlardı” sözünü kullanarak, bunun Türkiye’deki irili ufaklı binlerce savunma şirketi ortasında yalnızca bir örnek olduğunu lisana getirdi.
Türkiye’deki savunma endüstrinin hayli gelişmiş olduğuna dikkati çeken Rutte, “Bunu İttifak genelinde geliştirmemiz gerekiyor, zira Rusların süratle tekrar yapılandığını biliyoruz. Artık İttifak’ın bir yılda ürettiği mühimmatı, üç ayda üretiyorlar. İttifak’ın tamamı, ekonomik güç bakımından Rusya’dan 25 kat daha büyüktür.” dedi.
Rutte, Almanya Başbakanı Friedrich Merz’in katıldığı bir basın konferansında Türkiye’ye Eurofighter satışı için yapan konuşmalar yapmasına ait soruyu yanıtlayarak, “Bir müttefikten başkasına silah satışında müttefikleri, kısıtlama getirmemeye teşvik ediyorum. İttifak içinde bu olmamalı.” tabirini kullandı.
Başbakan Merz’i çok dikkatli formda dinlediğini paylaşan Rutte, Alman tarafının yaklaşımını geçmişe nazaran daha olumlu bulduğunu söyledi.
Terör örgütü PKK’nın kendini feshetmesi
Terör örgütü PKK’nın fesih ve silah bırakma kararına ait soruyu yanıtlayan Rutte, “Bu çok fakat çok değerli bir gelişme. Türkiye, NATO içinde terör akınlarından en çok etkilenen müttefiklerden biri, bunu unutmayalım.” diye konuştu.
Rutte, terörizmle uğraşın NATO’nun ana vazifelerinden biri olduğunun altını çizerek, “(NATO’nun ana görevleri) Bizi Ruslardan korumak için. Çin’de olup biteni, Çin ordusunun inşasını kabul etmeliyiz. Lakin bir de terör tehdidi var.” dedi.
Örgütün kendini feshetmesinin Türkiye ve İttifak için çok kıymetli olduğunu vurgulayan Rutte, “Benim izlenimim, Türk yetkililerin bu gelişmeyi İttifak’ın bu kısmının daha da inançlı olduğundan emin olmak için kullandıkları istikametinde. İttifak, terörizm konusunda elinden gelen her türlü yardımı yapmaya hazırdır.” tabirlerini kullandı.
(Sürecek)