Günümüzde diz, kalça, omuz protezi veya omurga cerrahisi olan pek çok şahısla karşılaşmak mümkün. Yıpranmış eklemlere uygulanan yapay protezler sonrasında hastalar yaşadıkları şiddetli ağrılardan kurtulurken, hareket kabiliyetlerini de yine kazanıyorlar. Protez ömrünün 30 yıla uzaması ve ameliyat yollarının gelişmesi sayesinde daha çok sayıda insan bu metotla güzelleşmek için başvuruyor. O denli ki dünyada her yıl 2 milyon 500 bin hasta, protez cerrahisi oluyor. Üstelik nüfusun yaşlanmasıyla birlikte gelecekte bu sayının katlanarak artacağı düşünülüyor.
Ancak, tüm ameliyatlarda olduğu üzere protez cerrahisinde ortaya çıkabilecek “enfeksiyon riski” uzmanların en dikkat ettiği mevzular listesinde yer alıyor. Dünya istatistikleri, her 100 hastadan 1-3’ünde enfeksiyona bağlı problemler yaşandığını gösteriyor. Enfeksiyon bazen daha uzun tedavi süreci gerektiriyor, bazen de protezlerin fonksiyon kaybına yol açıyor. Hal bu türlü olunca, ortopedi ve enfeksiyon uzmanları, protez cerrahisinde enfeksiyon risklerini bertaraf edecek yeni formüller üzerine çalışıyorlar. İşte bu bahiste memleketler arası bir toplantı da İstanbul’da gerçekleşti. Acıbadem Üniversitesi Memleketler arası Eklem Merkezi (IJC) mesken sahipliğinde gerçekleştirilen “3’üncü Memleketler arası Ortopedik Enfeksiyonlar Konsensüs (uzlaşma) Toplantısı” için tüm dünyadan protez cerrahisi ve enfeksiyon hastalıklarında uzman olan 1200 tabip, İstanbul’da bir ortaya geldiler. Ameliyathane kapısının açılma sayısından, ameliyat sırasında kullanılan cerrahi eldiven sayısına kadar enfeksiyon riskini düşürecek metotlar tartışıldı. Ayrıyeten; “Covid-19 enfeksiyonu geçirmiş hastalarda protez ameliyatı sonrası enfeksiyon riski, hastanın mikrobiyatasının ya da genetik özelliklerinin enfeksiyon üzerinde tesiri olup olmadığı, ameliyat sonrası kullanılan antibiyotiklerin kullanım saatine kadar birçok soru karşılık buldu.
“Enfeksiyonları önlemek maksadıyla yeni bir yol haritası oluşturuldu”
3 gün süren konsensüs toplantısının mentörlüğünü; ortopedik cerrahi konusunda 700’ü aşkın bilimsel makalesi bulunan Acıbadem Üniversitesi Milletlerarası Eklem Merkezi’nden (IJC), Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Javad Parvizi yaptı. Protez cerrahisi alanında dünyanın en değerli ortopedistlerinden olan Prof. Dr. Javad Parvizi, protez cerrahisinde enfeksiyonların önlenmesi konusunda yeni bir yol haritası oluşturmak için 1200 uzmanla bir ortaya geldiklerini söyledi. Prof. Dr. Javad Parvizi, bilimsel sunum sonuçlarının başta ABD ve Avrupa olmak üzere tüm dünyanın önde gelen sıhhat kuruluşlarında vazife yapan ve toplantıya katılan tüm doktorların bilimsel tartışmasına açıldığını lisana getirerek, şunları söyledi: “Ele alınan her bir sorunun şimdiki literatürdeki bilimsel tahlil teklifleri bir yılın üzerindeki bir periyotta tartışılıyor ve konsensüs toplantısında bir karara varılıyor. Alınan kararların enfeksiyon riskini minimuma indirerek protez cerrahisinde başarıyı artıracağına ve böylelikle hastanın hayat kalitesini ve tedaviden memnuniyetini yükselteceğine inanıyoruz.”
Uzmanlar yaklaşık 400 soruyu tartıştı!
İlk ikisi Amerika’da yapılan toplantının üçüncüsünü Türkiye’ye taşıdıklarını belirten Prof. Dr. Javad Parvizi; “Bu toplantı sayesinde iştirakçiler, hem bilimsel bahislerde birçok karar verdiler hem de İstanbul ile tanıştılar” diyerek kelamlarını şöyle sürdürdü; “İstanbul’da gerçekleştirilen 3. Milletlerarası Konsensüs toplantısı, çok kıymetli bir toplantıydı. Ortopedik enfeksiyonlarla ilgili tedbir almaktan teşhis ve tedavi usullerine kadar her mevzuyu içerdi. Çok değerli bilimsel gelişmeler, datalar, araştırma sonuçları paylaşıldı. Bundan evvelki iki toplantımızı Philadelphia’da gerçekleştirdik, üçüncüsü ise bu yıl birinci kez ABD dışında bir ülkede, Türkiye’de, İstanbul’da düzenlendi. Çok başarılı bir toplantı oldu. Konsensüs toplantısında ‘Enfeksiyonun önlenmesi, teşhis konulma kriterleri ve şimdiki tedaviler’ olmak üzere, üç ana başlık üzerinden, yaklaşık 400 sorunun karşılığı verilmiş oldu. Sonuçları, bilimsel bir referans kaynağı olarak tüm uzmanların yararlanabileceği halde dijital ortamda yayınlanacak.”
Bu hastalarda enfeksiyon riski 2-3 kat artıyor!
Konsensüs toplantısına katılan ve çeşitli hususlarda bilgi veren uzmanlar, “enfeksiyon gelişme riski yüksek olduğu için protez ameliyatı yapılmaması gereken hastalar kimlerdir?” sorusuna da açıklık getirdiler. IJC’den Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Remzi Tözün, denetim edilemeyen diyabet hastalığı ile günde bir paketten fazla sigara kullanımında hastaların mümkünse ameliyat edilmemesi gerektiğini vurgularken, “Zira cerrahi sonrası enfeksiyon riski yüzde 1-2 iken bu şahıslarda risk yüzde 4-5’lere çıkmaktadır. Bir diğer deyişle, risk 2-3 kat artmaktadır. Diyabet hastalığı denetim edilebilir noktaya ulaştığında ve sigara kullanımı bırakıldığında ise risk kabul edilebilir düzeye düşmektedir” dedi.
Protezlerin ömrü 30 yıla uzadı!
Protez cerrahisinde günümüzde epeyce başarılı sonuçlar alındığına dikkat çeken Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Remzi Tözün, “Uygun hastada, uygun koşullarda, uygun ortamlarda ve tecrübeli takımlar tarafından yapılan cerrahilerde muvaffakiyet oranı çok yüksektir ve bu yüzden hastalar ameliyat sonuçlarından şad kalırlar. Protez cerrahileri hastalara hareket özgürlüğü, ağrısız bir ömür ve bu etkenlere bağlı olarak artan hayat kalitesi sağlar. Hastalar artık diğerlerine muhtaç olmaktan kurtulur ve eski toplumsal aktivitelerine dönerler” diye konuştu. Günümüzde, gelişen teknikler ve yaklaşımlar sayesinde protezlerin bedene olması gerektiği halde yerleştirildiğini belirten Prof. Dr. Remzi Tözün, “Ayrıca ameliyat sonrasında ağrı ve kanama riski en az düzeye düşerken, hastalarda daha süratli güzelleşme görülüyor” dedi.
“Adını bile yeni duyduğumuz mikroorganizmalar var!”
IJC’den Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Tuncay, konsensüs toplantısında, enfeksiyon hastalıklarının günümüzde tüm dünyanın kıymetli bir sorunu olduğuna dikkat çekerek, şunları söyledi: “Günümüzde birçok hastalığın tedavisinde değerli gelişmeler sağlansa da hastalığa yol açan kimi enfeksiyon etkenleri gizemini hala korumaktadır. Protez enfeksiyonlarında sıklıkla izole edilen bildiğimiz bakterilerin yanı sıra artık ismini bile bilmediğimiz yeni mikroorganizmalarla enfeksiyonlar görülmeye başlandı” dedi.
“Her 100 hastadan 1-3’ünde enfeksiyon oluşuyor”
Günümüzde ameliyat sonrasında tüm tedbirlere karşın ortalama her 100 hastadan bir ya da üçünde enfeksiyon geliştiğine dikkat çeken Prof. Dr. İbrahim Tuncay, “Tüm dünyada yılda 2 milyon 500 bin şahsa protez ameliyatı yapılmaktadır, bu sayılar bize yılda en az 25-30 bini aşkın hastanın enfekte olduğunu göstermektedir” dedi. Bu oranı düşürmek için bilim dünyasının değerli çalışmalar yaptığını belirten Prof. Dr. İbrahim Tuncay, enfeksiyon gelişiminin hastanın kronik hastalıkları, hastane ortamı üzere pek çok faktöre bağlı olduğuna dikkat çekerek, “Hastanın ameliyat öncesi âlâ kıymetlendirilmesi ve hastanedeki enfeksiyon denetim tedbirlerinin yanlışsız uygulanması üzere faktörler çok önemli” dedi.
En büyük risklerden biri bilinçsiz antibiyotik kullanımı!
Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Tuncay, protez cerrahileri sonrasında bilinçsiz antibiyotik kullanımının enfeksiyon gelişiminde en büyük risk faktörlerinden biri olduğuna işaret etti. “Dolayısıyla ameliyattan sonra, tıbbi münasebet olmaksızın, her hastaya antibiyotik verilmesi katiyen bilimsel bir yaklaşım değildir” ikazında bulunan Prof. Dr. İbrahim Tuncay, konuşmasına şöyle devam etti: “Bunun iki sebebi var; birincisi hastada hafif bir enfeksiyon varsa, antibiyotik nedeniyle baskılandığı için fark edilmez. Akabinde enfeksiyon antibiyotiğe direnç kazanır ve yönetemeyeceğimiz kadar güçlü bir enfeksiyon olarak karşımıza çıkar. İkinci sebebi ise gereksiz antibiyotik kullanımı, uzun periyotta toplumda önemli bir antibiyotik direncine yol açabilir.”
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı