DİYARBAKIR’da, Dicle Irmağı kıyısında ve yüzeyinde çok sayıda meyyit balık tespit edildi. Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Tarık Çiçek, “Havanın ısınmasıyla birlikte sudaki canlıların da oksijen gereksinimi da artıyor. Irmakta var olan kirliliğin de çözülmesi için oksijene gereksinim var. Münasebetiyle nisan ve mayıs aylarında biz toplu balık vefatlarını görmekteyiz. Dicle Irmağı üzerinde kurulan barajların su tutmasıyla bir arada ırmak yatağına verilen su ölçüsünün düşmesi de bu süreçte epey tesirli bir durumdur. Bunun için belirli aralıklarla ırmak yatağına can suyunun verilmesi, ırmak yatağının kirletilmemesi gerekiyor” dedi.
Diyarbakır’dan da geçen Dicle Irmağı kıyısında ve yüzeyinde çok sayıda meyyit balık tespit edildi. Balıklar numuneleri alınarak incelemeye götürüldü. Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Tarık Çiçek, bölgede toplu balık ölümlerinin genelde nisan ve mayıs aylarında gerçekleştiğini belirterek, sebep olarak da su düzeyinin düşmesi ve ırmak yatağındaki kirliliğin en kıymetli etkenler olduğunu söyledi. Çiçek, kış aylarında tesirli yağışların gerçekleşmediğini söz ederek, “Dolayısıyla, yapısı itibariyle su durağanlaşıyor ve orada bir kirlilik birikimi oluyor. Havanın ısınmasıyla birlikte sudaki canlıların da oksijen muhtaçlığı da artıyor. Bir de ırmakta var olan kirliliğin de çözülmesi için oksijene muhtaçlık var. Hasebiyle nisan ve mayıs aylarında biz toplu balık vefatlarını görmekteyiz. Bir de sulama gayeli olarak Dicle Irmağı üzerinde kurulan barajların su tutmasıyla birlikte ırmak yatağına verilen su ölçüsünün düşmesi de bu süreçte hayli tesirli bir durumdur” diye konuştu.
‘BELİRLİ ARALIKLARLA CAN SUYU VERİLMELİ’
Çözüm için ırmak yatağına makul aralıklarla can suyu verilmesi gerektiğini söyleyen Dr. Çiçek, “Ayrıca, vatandaşların bu bahis hakkında bilinçlenmesi lazım. Bilhassa meskende kullanılan su ölçüsünün azaltılması, ırmak yatağının kirletilmemesi, evsel olarak, ziraî olarak, gerekli tedbirleri alınması gerekiyor. Irmak kenarında gezinti yaparken, piknik yaparken çöplerini ırmak yatağına atmamaları gerekiyor. Burada temel olan şey evsel atıklar, ziraî atıklar, gübre suları, ilaçlı sular ırmak yatağına karışıyor. Sonuçta bunlar ırmak tabanında birikiyor. Kış aylarında niçin balık vefatları olmuyor? Zira kış aylarında canlılar daha az faal. Canlılar bir nevi dinlenmede, uyku halinde. Ancak havaların ısınmasıyla birlikte canlıların aktiviteleri artıyor. Hasebiyle oksijene olan gereksinimleri artıyor. Bir de ırmak yatağında var olan kirlilik, kış aylarında yağmayan kâfi yağışlar nedeniyle süpürülmediği için bu oluyor” sözlerini kullandı.
Yaklaşık 35 yıldır balıkçılık yaparak geçimini sağlayan Veysi Bozyıl da 1990’lı yıllara kadar Dicle Irmağı’nın suyunun berrak olduğunu ve dışarıdan bakıldığında suyun tabanındaki çakıl taşlarını görebildiğini lisana getirerek, şöyle konuştu:
“3 ay süren bir yasak süreci var. Biz de bu yasaklara uyuyoruz. Önemli bir halde balık vefatları var. Diyarbakır’dan Cizre’ye kadar olan güzergah üzerinde kurulan fabrikaların atık suları da Dicle Irmağı’na dökülüyor. Sanki bunlar ne kadar denetleniyor, arıtma yapılıyor mu? Bu formda bir çalışma olursa Dicle Irmağı için uygun olur.”