TÜRKİYE Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Lideri Nusret Suna, “Bugün kentlerimizde var olan sarsıntıya direnci belgisiz yapı stokumuzun bir an evvel güzelleştirilmesi gerekir elbette. Lakin bu yapılırken yapı stokuna yeni riskli yapıların da eklenmemesi gerekir. Bu bağlamda, hazır beton üretimin inşaat kalitesini değerli ölçüde artırdığını biliyoruz. Ama bölümde kâfi ölçüde kalite garanti sisteminin işletilemediğinin de farkındayız” dedi.
TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul ve Erzurum şubeleri tarafından düzenlenen 11’inci Ulusal Beton Kongresi, Atatürk Üniversitesi Nene Hatun Kongre ve Kültür Merkezi’nde başladı. Protokol konuşmalarının yapıldığı kongrenin birinci gününde TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu Lideri Nusret Suna, 1989 yılında başlayan kongreleri 36 yıldır gerçekleştirdiklerini söyledi. Suna, bu yıl ’21’inci Yüzyılda Beton’ ana temasıyla düzenlenen kongrede betonda dijitalleşmeden nitelik denetimine, yapay zekanın bu alanda kullanımından sürdürülebilir ve çevreci beton teknolojilerine kadar birçok başlığın konuşulacağını bildirdi.
‘TARTIŞMA YANLIŞ TABANDA YÜRÜTÜLÜYOR’
Güvenli yapı üretiminin en kritik bileşeni sayılan betonun kalite standartları, dayanıklılık özellikleri, hazır beton kullanımının gerekliliği ve yaygınlığı hem dal hem de ülke için büyük kıymet taşıyan hususlar ortasında yer aldığını söz eden Nusret Suna, “Marmara sarsıntıları nitelikli betonun kıymetini acı bir deneyimle göstermiş olsa da onun ehemmiyetinin yeteri kadar kavrandığını söyleyebilir miyiz? Bugün topraklarının yüzde 93’ü sarsıntı tehdidi altında bulunan, yapı stokunun büyük ölçüde inançlı olmadığı kamu kurumlarının raporlarında da açıkça tabir edilen bir ülkede, yapı üretim sürecinin en değerli gereçlerinden olan betonu daha dikkatli ve ihtimamlı bir biçimde ele almak zorunludur. Yakın vakitte İstanbul’da meydana gelen sarsıntı, bölgede yaşayan tüm yurttaşlarımızı endişelendirmiştir. Ne yazık ki akabinde yürütülen tartışmalar yüklü olarak zelzelenin nerede, ne vakit ve ne büyüklükte meydana gelebileceği üzerine yürütülmüştür. Bu tartışmanın yanlış bir tabanda yürütüldüğüne inanıyoruz. Ülkemizin depremselliği bilinen bir gerçektir. Topraklarımızın ve nüfusumuzun büyük çoğunluğu sarsıntı tehlikesi bulunan bölgelerde yer almaktadır ve sıklıkla ülkemizin çeşitli noktalarında büyük sarsıntılar meydana gelmektedir. Kaçınılmaz olan bu sarsıntılara karşı kentlerimizi hazır hale getirmeye odaklanmamız gerekmektedir” diye konuştu.
DEPREM-HAZIR BETON İLİŞKİSİ
Türkiye’de yapı stokunun inançlı olmadığı tabir eden Suna, “Ne acıdır ki sıklıkla orta ve büyük ölçekli bir sarsıntı meydana gelen Türkiye’de hala her sarsıntıda benzeri sonuçlar ortaya çıkmaktadır. Meydana gelen sarsıntılar, zelzele büyüklüğü ile orantılı olmayan can ve mal kayıpları ortaya çıkarabilmektedir. İzmir ve Elazığ sarsıntıları bunun en yakın örnekleridir. Bu nedenle yapı stokumuzun inançlı ve uzun ömürlü olması gerekiyor. Bugün kentlerimizde var olan sarsıntıya direnci meçhul yapı stokumuzun bir an evvel uygunlaştırılması gerekir elbette. Lakin bu yapılırken yapı stokuna yeni riskli yapıların da eklenmemesi gerekir. Bu bağlamda, hazır beton üretimin inşaat kalitesini değerli ölçüde artırdığını biliyoruz. Ama kesimde kâfi ölçüde kalite garanti sisteminin işletilemediğinin de farkındayız” dedi.
‘BELİRLİ MESLEK KÜMELERİ GÜNAH KEÇİSİ İLAN EDİLDİ’
Kahramanmaraş zelzeleleriyle ilgili yargı süreçleriyle ilgili de değerlendirmede bulunan Nusret Suna, şunları söyledi: “TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası olarak sürecin başından beri yıkımda sorumluluğu bulunan herkesin yargı önüne çıkarılması ve bu şahıslardan hukuk nezdinde hesap sorulması gerektiğini söyledik ve söylüyoruz. Biliyoruz ki adil bir yargılama sonucunda gerçek sorumlular tespit edilip cezalandırılmadan ülkemiz misal acıları yaşamaya, enkaz altında kalmaya devam edecektir. Ancak ne yazık ki yürütülen yargı süreçlerinde makul meslek kümeleri adeta günah keçisi ilan edilmiş, masumiyet karinesi tam bilakis uygulanarak, suçsuzluğu ispatlanana kadar tüm meslektaşlarımız tutuklu yargılanma yoluyla, öne alınmış bir cezalandırmayla karşı karşıya kalmıştır. Yargı süreçlerinde kullanılan uzman raporları çok önemli problemler barındırmaktadır. Buna en âlâ örneklerden biri de yıkılmış binalardan alınan karot örneklerine ait raporlardır. Türkiye’de sarsıntı sonrası bina performansını kıymetlendirme sürecinde karot alma süreci, yapıdaki beton dayanımını belirlemede kritik bir araç olarak kullanılmaktadır. Lakin bu sürecin, yapı esasen yıkılmışken yahut taşıyıcı sistem önemli halde hasar görmüşken yapılması bilimsel ve teknik açıdan önemli soru işaretleri barındırmaktadır. Yıkılan binalardan alınan karotlarla yapılan tahlillerin bilhassa dava evraklarında kanıt olarak sunulması, teknik olarak aldatıcı olabilir ve adaletin yanlış kararlar vermesine yol açabilir. Bu nedenle uzmanların etik ve bilimsel sorumluluğu vardır.”
Atatürk Üniversitesi’nin mesken sahipliğini yaptığı kongrede 21 oturum gerçekleştirilecek. Kongrede ortalarında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nden akademisyenlerin de bulunduğu çok sayıda bilim insanı, 71 başka bildiri sunacak. 2 gün sürecek olan kongre, eğitim oturumu ile sona erecek.