Kilis’in tescilli yorgan ustaları, çırak yetişmemesi ve düşük yararlar nedeniyle asırlık mesleğin yok olma eşiğine geldiğini söylüyor. Ustalar, zanaatin yaşatılması için devlet dayanağı bekliyor.
Kilis’teki yorgancılık mesleği, yıllar içinde büyük bir dönüşüm yaşadı. Yıllar evvel dükkanlarda çalışan 50-60 kişi bulunurken, günümüzde bu sayının sadece üçe düşmesi, mesleğin geleceğini tehdit ediyor. Yorgan ustaları, mesleklerini sürdürebilmek için yetkililere sesleniyor.
“Meslek bitti”
Kilis’te 40 yıldır yorgancılık yapan Mustafa Yılmaz, mesleğin sona yaklaşmasından duyduğu kaygıyı lisana getirerek, “Eskiden her kalfanın yanında üç, dört tane çırak vardı. Şu an bir kalfa bile bulamıyoruz. 20 yıldır çırak yetiştiremiyoruz. Bu meslek neredeyse yok olma evresine geldi. Ben şu an burada, Kilis’te üç tane yorgancı dükkanı var. Evvelce 50, 60 civarıydı” formunda konuştu.
Yılmaz, mesleğin geldiği noktayı şu sözlerle tabir etti: “Bir ay çalışıyorum, 10 bin lira kazanıyorum. Taban fiyatın yarısı bile değil. Meslek bitme noktasına geldi. Gençlere bu mesleği tavsiye edemiyorum, zira geleceği yok. Yorgancılık artık neredeyse yok olacak”.
“Bu mesleğin değeri bilinmeli”
Yıllardır yorgancılık yapan İlhan Karataş ise mesleğin değerinin anlaşılmadığını vurguladı. Karataş, “30-35 yıldır bu mesleği yapıyorum. Zanaatımız hakikaten çok hoş bir meslek. Bu mesleği her insan yapamaz. Tamircilik, bakkalcılık, berberlik üzere meslekler herkes tarafından yapılabilir lakin yorgancılık o denli değil. Bu, nitekim el marifeti ve sevgi gerektiren bir iş” dedi.
Ancak, yorgancılıkla ilgili sıkıntıları da lisana getiren Karataş, şunları söyledi: “Gençler bu mesleği tercih etmiyor. Kimse bu mesleği değerini bilmiyor. Ustalar da kalfalar da bu zanaatın pahasını anlamıyor. Zanaatımıza sahip çıkılmadığı sürece bu meslek yok olacak.”
Mesleğin zorlukları ve yarar durumu
Yorgancı ustası Karataş, bir yorganın çıkma mühletinin modeline nazaran değiştiğini belirterek, “Bir yorganı bir günde çıkarabilirim, lakin modeline nazaran bazen 2-3 gün sürebilir. Lakin karım çok yüksek değil. Şu an elime geçen para 17-18 bin TL ortasında. Kendimi çok âlâ hissedersem 22 bin TL’ye kadar kazanabiliyorum. Fakat taban fiyatı bile kazanamıyorum. Meslekte moralim bozuksa ya da ruhsal olarak sıkıntı bir periyot geçiriyorsam, verimli çalışamıyorum. Yorgan dikmek için motivasyonum yüksek olmalı” dedi.
Devlet dayanağı talebi
Karataş, devletin bu mesleğe daha fazla takviye olması gerektiğini belirtti. “Bizim elimizden tutulması gerek. Şu an her yerde dokuma dalları var, Amerika ve Avrupa’da da dokuma var, lakin yorgancılık yalnızca Türkiye’de var. Bu mesleği desteklerseniz, üretim de artar ve yorgancılığı hem iç pazarda hem de yurtdışında daha fazla tanıtırız. Biz devletimizden çok bir şey istemiyoruz. Yalnızca takviye ve yardım bekliyoruz” dedi.
“Kazandığım yetmiyor, yanımda çalışana 9-10 bin lira verebiliyorum”
Yorgancı ustaları, Kilis’teki en büyük meselelerden birinin ise yetişmiş iş gücü bulmak olduğunu belirtti. Karataş, “İşçi bulmak çok sıkıntı. Bütün gün iş arayanlar var. Yorgan dikmek isteyen birini bulmak neredeyse imkansız. Artık diyeceksiniz sen vicdansız mısın, bu kadar fiyat veriyorsun? Fakat ben esasen kazandığımla geçinemiyorum. Kazandığım yetmediği için yanımda çalışana 9-10 bin lira aralığında maaş verebiliyorum. Bu yüzden emekçi de durmuyor” diye konuştu.
Kilis’in yorgancılık mesleği için umudu devlet desteği
Yılmaz ve Karataş, yorgancılık mesleğini yaşatabilmek ve geleceğe taşımak için devletin dayanağına gereksinim duyduklarını söylediler. Yılmaz, “Bu meslek nitekim kıymetli, biz bunu Avrupa’ya, Amerika’ya bile satabiliriz. Fakat yardıma gereksinimimiz var. Yorgancılığı bitirmemek için tutunuyoruz ancak bu meslek yok olursa, geriye yalnızca anılar kalacak” biçiminde konuştu. – KİLİS