İsrail, Türkiye’nin savunma alanındaki artan gücünden ve bölgesel tesirinden duyduğu rahatsızlığı gizlemiyor.
ABD Başkanı Donald Trump’ın ikinci sefer başkanlık koltuğunda oturmasıyla Türkiye ve ABD alakaları için yeni bir periyodun kapısı aralandı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun gözü önünde tüm dünyaya öven Trump’ın, Türkiye’ye F-35 savaş uçaklarının satışını tekrar gündeme taşıyabileceği tarafındaki haberler, Tel Aviv’de tasa yarattı.
İSRAİL İŞ BİRLİĞİNİ BOZMAK İSTİYOR
Almanya merkezli Frankfurter Rundschau (FR) gazetesinin haberine nazaran, bu satışın kendileri için tehlike oluşturduğunu pahalandıran İsrail, kelam konusu teslimatı engellemek istiyor.
“İSRAİL İÇİN ALARM ZİLLERİ ÇALABİLİR”
Alman basınına düşen haberde, Türkiye, Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerini satın almasının akabinde 2019 yılında, birinci Trump devrinde F-35 programından çıkarılmış olsa da Trump ile birlikte burada da yeni bir sayfa açılabileceği vurgulandı.
Haberde, Trump’ın ikinci periyodunda “Türk geri dönüşünün” söz konusu olduğu belirtilerek bunun İsrail için “alarm zillerini çaldırabileceği” ifade edildi.
“TRUMP TÜRKİYE’YE YÖNELİK YAPTIRIMLARI KALDIRACAK”
“F-35’ler Türkiye’ye gelir mi? Trump yaptırımları kaldırmak istiyor” başlıklı haberde, mart ayı sonunda Trump’a yakın yayınlarıyla tanınan Fox News kanalının, ABD Başkanı’nın Türkiye’ye yönelik S-400’ler nedeniyle uygulanan yaptırımları kaldırmayı değerlendirdiğini belirttiği vurgulandı.
Habere nazaran, Trump, Türkiye’yi tekrar F-35 programına dahil etmeyi ve bu savaş uçaklarını Türkiye’ye tedarik etmeyi planlıyordu.
“YETKİLİLERE NAZARAN, ABD’NİN BİRTAKIM KOŞULLARI VAR”
Bu doğrultuda, Trump, takımına, Türkiye’ye yönelik yaptırımların nasıl kaldırılabileceğini hukuksal ve teknik açıdan araştırmaları için talimat vermişti.
Öte yandan, yetkililere nazaran, ABD bunun için birtakım şartlar öne sürüyor.
Haberde şu tabirler yer aldı:
“Ancak bu sürecin önünde maniler var. ABD, Türkiye’nin S-400 sistemini ya kullanılamaz hale getirmesini ya da İncirlik Üssü üzere bir ABD denetimindeki alanda depolamasını talep ediyor.”
“TÜRKİYE’NİN F-35’LERİNİN OLMASI İSRAİL İÇİN DEZAVANTAJ”
FR’nin haberinde, ABD Başkanı Trump’ın fikir değişikliğinin Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesinden kısa bir müddet sonra basına yansıdığı belirtildi.
Trump’ın selefi Joe Biden periyodunda de bahsin daima gündeme geldiği fakat bunun yakın vakitte mümkün görülmediği aktarılan haberde, o periyotta bu tarafta somut gelişmelerin olmadığı kaydedildi.
“Bu, İsrail için sorun teşkil ediyor” yorumuna yer verilen haberde, başta Suriye ve Gazze olmak üzere bölgesel gelişmelere işaret edilerek Türkiye’nin hava kuvvetlerinin F-35’ler ile donatılmasının İsrail açısından bu bağlamda dezavantajlı olacağı, İsrail’in de F-35 savaş uçaklarının olduğu ve “doğal olarak” bölgedeki askeri ve teknolojik üstünlüğünü sürdürmek istediği belirtildi.
“YUNANİSTAN DA İSRAİL’İN EFORLARINA KATILABİLİR”
Basına yansıyan haberlere nazaran, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, bu husus hakkında ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile birden fazla kere telefonda görüştü. Buna nazaran, Türkiye’den bir kaynak, Middle East Eye’a yaptığı açıklamada, İsrail Başbakanı’nın bir şeyleri değiştirebileceğine inanmadıklarını söyledi. Kaynak, İsrail’in Türkiye’den daha fazla F-35’i olması için daha fazla uçak almayı talep edebileceğini fakat kimsenin Trump’a uçak satamayacağını söyleyemeyeceğini belirtti.
Erdoğan ve Trump’ın halihazırda uygun bir ilgilerinin olduğuna dikkat çeken FR, F-35’ler ile ilgili sav, haber ve gelişmelerin yalnızca İsrail’de değil, komşu Yunanistan’da da “panik yarattığını” aktardı. Buna nazaran, Yunanistan’daki Kiryakos Miçotakis hükümeti de Güney Kıbrıs ile birlikte İsrail’in Türkiye’ye F-35 satışını engelleme gayretlerine katılması mümkün görünüyor.
MİÇOTAKİS VE NETANYAHU’NUN TASA DOLU GÖRÜŞMESİ
Yunanistan’ın Enikos gazetesi, kendi kaynaklarına dayandırdığı haberinde, Güney Kıbrıs Dışişleri Bakanı Konstantin Kompos’un konuyu görüşmek üzere İsrailli mevkidaşı Gideon Sa’ar ile temasa geçtiğini, F-35 probleminin Miçotakis ile Netanyahu ortasında yapılan son görüşmede de kapsamlı bir biçimde ele alındığını aktarmıştı.
“TÜRKİYE, TRUMP’I NASIL İKNA EDECEĞİNİ BİLİYOR”
FR’ye nazaran, “Türkiye tekrar de Trump’ı nasıl ikna edebileceğini çok uygun biliyor üzere görünüyor.” Erdoğan devrinde Türkiye’nin pek çok memleketler arası aktör ile yakın alakalar kurduğu ve “her tarafla” temas kurabilen bir Türk diplomasisi olgusunun dış siyasetin temel bir taşı olduğu belirtilen haberde, bunların ortasında Vladimir Putin’in Rusya’sının da olduğu, Türkiye’nin bu esnada NATO’nun ikinci büyük ordusu pozisyonunda olduğu ve Avrupa Birliği (AB) ile ABD’nin stratejik açıdan değerli bir ortağı olduğu hatırlatıldı.
Trump’ın ikinci devriyle birlikte gidişatın bilakis dönebileceği ve Türk silah şirketlerinin üretime geri dönebileceği öngörüsüne yer verilen haberde son olarak şu kıymetlendirme yapıldı:
“F-35’ler Türk Hava Kuvvetleri’nin bir modülü olabilir. F-35’lar şu sıralar Avrupa’da da tartışılan bir bahis durumunda. Trump idaresiyle yaşanan uyuşmazlıklar, Almanya’da da savaş uçağı konusunda kuşkuları artırıyor.”
