İZMİR’de düzenlenen Kontrollü Özgürlük 20’nci yıl Bölge Toplantısı’nda konuşan Adalet Bakan Yardımcısı Ramazan Can, “Mayınlı bir toprakta koşuyoruz. 1 milyon kişi ceza hukuku sisteminde ve infaz sisteminde olduğu halde bir ‘cezasızlık’ algısından bahsediliyor. Bir tarafta cezasızlık algısı, bir tarafta topluma kazandırma… Bu bir istikrar. Bu dengeyi de düzgün korumak ve kollamak gerekiyor” dedi.
Denetimli Özgürlük 20’nci yıl Bölge Toplantıları’nın 2’ncisi İzmir’de başladı. Ege Üniversitesi’nde (EÜ) 2 gün sürecek olan aktifliğin açılış merasimi, EÜ MÖTBE Kültür Merkezi’nde düzenlendi. Merasime Adalet Bakan Yardımcısı Ramazan Can, Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım, İzmir Cumhuriyet Başsavcısı Ali Yeldan, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcısı Kazım Arapoğlu ve EÜ Rektörü Necdet Burak’ın yanı sıra adliye ve emniyet çalışanı katıldı.
Program, hürmet duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başladı. Adalet Bakan Yardımcısı Ramazan Can, programda yaptığı konuşmada, cezaevinden tahliye olanların yüzde 40 civarında tekrar hata işlediğini belirterek, bu sayının aşağı çekilmesi gerektiğini vurguladı. Can, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“İnfaz rejiminde asıl emel, topluma kazandırmak, ıslah etmek, güzelleştirmektir. Lakin buna karşın bütün dünyada infaz sistemini atlattıktan sonra tahliye ve taburcu olduktan sonra hata işleyenlerin yaklaşık yüzde 40’ı cezaevine geri dönüyor. Bir hata işledikten sonra kabahat işlemek daha da kolaylaşır. Bu eşik ruhsal bir eşik. Bu sayı Türkiye’de de yaklaşık yüzde 45’ler civarında. Müthiş bir sayı. İnfaz rejiminin tüm sistemlerinin ele alması gerekir. Bu yalnızca Adalet Bakanlığı’nın tek başına yapabileceği bir iş değil. Ailenin, toplumun ve devletin daima birlikte bu olaya el atması lazım.”
‘HEM KİŞİNİN HEM TOPLUMUN MENFAATİNE’
Kişinin ıslah edilmesinin yalnızca kişinin değil toplumun da menfaatine olduğunu belirten Can, “Bugün 400 bin civarında tutuklu ve hükümlü cezaevlerinde. Yaklaşık 600 bin civarında kişi de kontrollü özgürlüğe tabi. 1 milyon kişi şu an infaz hukuku sistemi içerisinde. Mayınlı bir yerde koşuyoruz. 1 milyon kişi ceza hukuku sisteminde, infaz sisteminde olduğu halde bir ‘cezasızlık’ algısından bahsediliyor. Bir tarafta cezasızlık algısı, bir tarafta topluma kazandırma. Bu bir istikrar. Bu dengeyi de yeterli korumak ve kollamak gerekiyor. İstediğin kadar ceza meskeninde tut. Nereye kadar tutacağız? İnfaz hukukunun da aşikâr kaideleri var. Aslında ceza ağır, infaz hukukunun koşulları ağır. Münasebetiyle toplumu hazırlamamız lazım. Ortamızda olduğu vakit bu kişiyi uygunlaştırmak, tedavi etmek, topluma kazandırmak, ıslah etmek yalnızca bu kişinin menfaatine uygun değil. Birebir vakitte toplumun menfaatine de uygun. Toplumun sağlıklı, huzurlu, inançlı bir biçimde hayatını idame ettirebilmesi için bu şahısların de topluma uygun bir hale getirilmesi lazım. Hasebiyle toplumun da bu manada aşikâr bir bedel ödemesi gerekiyor. Bu bireylerin topluma kazandırılması, uygunlaştırılması çok kolay bir hadise değil. Zira suça temayül var. Dışarı çıktıktan sonra ekonomik, hadise var, ruhsal sıkıntılar var. Toplumda rehabilite durumları var” dedi.
‘ŞİDDETE SIFIR TOLERANS’
İnsan haklarına ve hukukun evrensellik unsurlarına bağlı olarak misyon yaptıklarının altını çizen Can, “Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin infaz rejimini insan haklarına saygılı, hukukun üstünlüğünü temel alan, adalete ne kadar amaç alan bir uygulama olduğunu biliyorum. Bu manada da Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin bir prestiji olarak görüyorum. Bugün cezaevlerinde şiddet, azap yok. Şiddete sıfır tolerans var. İnfaz muhafaza hukukunda kişinin işlediği hata ne olursa olsun, biz işlediği suça bakmaksızın hatalıyı da ‘eşref-i mahlukat’ olarak değerlendirilip insan haklarına, hukukun kozmik unsurlarına saygılı bir formda yaklaşık 85 bin çalışanla birlikte bunu sağlamaya uğraş ediyoruz. İnfaz sistemimiz ise insan olarak görüyor ve ona nazaran davranıyor. Bu manada, Türkiye Cumhuriyeti Devleti çok başarılı bir imtihan vermiştir” açıklamalarında bulundu.
‘8 MİLYONU AŞKIN KARAR İNFAZI YERİNE GETİRİLDİ’
Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürü Enis Yavuz Yıldırım da kontrollü hürlük uygulamasına yönelik sayıları iştirakçilerle paylaşarak, “Halihazırda 149 kontrollü özgürlük müdürlüğümüzde 6 bin işçimizle hizmet veriyoruz. 6 bin işçimiz şu an prestijiyle 448 bin mahkumun takibini gerçekleştiriyor. Bu son derece değerli bir sayı. Bu kapsamda 20 yıl zarfında 8 milyon 300 bin kontrollü hürlük kararının infazı yerine getirildi. 3 milyon 500 bin düzgünleştirme faaliyeti gerçekleştirilirken bunların 1 milyon 450 bini bağımlılara yönelik oldu. Bugün dünyanın başına bela olan unsur bağımlılığı problemiyle ilgili kontrollü hürlük içinde güçlü bir çaba var. 1 milyon 424 bin mahkuma kamu faydalı bir işte fiyatsız çalışma imkanı getirildi. 62 bin mahkuma nakdi yardım yapıldı. 69 bin mahkumun kontrollü özgürlük üzerinden elektronik izlemeyle takibi yapıldı. Bu sayılar her geçen gün artıyor. Batı sistemleriyle karşılaştırdığımızda kısa bir vakte karşın çok büyük sayıları infaz ettiğimizi görüyoruz” dedi.
‘DENETİMLİ ÖZGÜRLÜK DÖNÜM NOKTASI OLMUŞTUR’
İzmir Cumhuriyet Başsavcısı Ali Yeldan ise “2005 yılında ceza adalet sistemimize kazandırılan kontrollü hürlük uygulamaları; kabahat işleyen bireylerin topluma kazandırılması, toplumsal barışın ve huzurun tehsisi noktasında kıymetli bir dönüm noktası olmuştur. Ortadan geçen müddet içinde güçlü ve dinamik bir yapıya kavuşarak adalet sistemimizin temel ögelerinden olmuştur. Bugün bir ortaya gelmemizin gayesi, kontrollü hürlük sistemimizin tüm boyutlarını pahalandırmak, karşılaştığımız problemleri tespit etmek ve tahlil yollarını tartışarak geleceğe daha güçlü adımlarla yürümektir” tabirlerini kullandı.
EÜ Rektörü Necdet Budak da iştirakçileri ağırlamaktan keyifli olduklarının altını çizip üniversite olarak adalet sistemine katkı sağlamak için iş birliklerine devam edeceklerini vurguladı. Konuşmaların akabinde fotoğraf çekimiyle merasim sona erdi. İki gün sürecek aktiflikte, çeşitli sunumlar ve paneller düzenlenecek. İştirakçiler kontrollü özgürlük ile ilgili bilgi alma ve tartışma fırsatı bulacak.