Bilkent Şehir Hastanesi Psikiyatri Uzmanı Prof. Dr. Görkem Karakaş Uğurlu, sarsıntı anında, endişe ve telaştan kaynaklı, kalbin süratli çarpması ve tansiyonun yükselmesi üzere belirtilerin olabildiğini, sarsıntıya hazırlıklı olmanın ise ruhsal süreci yönetmede kıymetli rol oynadığını bildirdi.
Prof. Dr. Uğurlu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sarsıntı kaygısının, huzursuzluk, gerginlik, uykusuzluk üzere ruhsal belirtilerle kendini gösterdiğini söyledi.
İnsanların zelzele anında yaşadığı his değişimlerine ait bilgi veren Uğurlu, “Kişiler zelzele anında kalbin süratli çarpması, tansiyonun yükselmesi, terleme, ateş basması, bazen titreme hissinin gelmesi, dona kalma üzere belirtileri zelzelenin neden olduğu dehşet ve tasa nedeniyle yaşayabilir. Zelzele anında ise yaşananlar bedenimizin kaçabilmesi için verdiği bir karşılıktır.” dedi.
Uğurlu, zelzele sırasında yaşanan panik durumunun doğal olduğunu lakin şahısların günlük ömürlerinde “deprem olacak” tasasıyla yaşaması ve bu endişelerin daima hale gelmesi durumunda profesyonel dayanak almalarının değerini vurguladı.
Depreme yönelik hazırlığın ruhsal açıdan değerli olduğuna işaret eden Uğurlu,”Çocuklarımıza zelzelesi konuşarak tanıtacağız. Sarsıntının bir yer hareketi olduğunu ve bu yer hareketinin yüzeyde birtakım değişimlere sebep olduğunu, sarsıntının ve sallanmanın zelzelenin bir sonucu olduğunu konuşmamız lazım ki bizimle konut halkı da o anda harekete geçebilsin. Mesken halkını hazır hale getirebilmekle ilgili donanımımızı sağladığımızda herkes sarsıntıyla ilgili sürece daha hazır hissedecektir.” sözlerini kullandı.
“Evde zelzele anını 10-15 defa canlandırmamız epeyce kıymetli”
Uğurlu, sarsıntı anında yapılacakların evvelden planlanmasının, afet sırasında süratli ve gerçek hareket edebilmeye yardımcı olacağını anlatarak, “Bu süreç içerisinde kendimizi hazır hissetmemiz epeyce kıymetli. Bilinçlenmek ve sarsıntı anında bizi harekete geçiren davranışların daha evvel tecrübelenmiş olması gerekiyor. Acil çıkış kapısının ve nerede toplanacağımızın belirlenmiş olması gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Deprem anında yapılacakların evvelden planlanmasının, afet anında gerçek kararlar alınmasına katkı sağlayacağını vurgulayan Uğurlu, şu bilgileri verdi:
“Evde zelzele anını 10-15 kere canlandırmamız epeyce değerli. Zira zihin bilhassa korku ya da kaygı durumlarında süratli harekete geçebilmek için kanıyı ve planlama sistemini iptal etme üzerine programlanmıştır. Bu program sonucunda süratli harekete geçmeyle refleksif bir ekip davranışlarımız oluyor. Kişi her vakit alışkın olduğu biçimde davranma eğiliminde. Bu yüzden tatbikat yapmanın, sarsıntısı konuşmanın büyük ehemmiyeti var. Zelzele anında kişi düşünmeden, planlamadan ve sonucunu değerlendirmeden süratli halde harekete geçme, kendisi için en süratli çıkış yolunu kullanma hareketinde oluyor. Hazırlığımızı yaparsak, davranışsal olarak pratiğimize oturmuş kaçış planımız olursa, pencereden atlama üzere davranışlarda azalma görmek mümkün. Her vakit sıfıra indiremeyebiliriz zira hayatta kalmaya yönelik hareket ediyoruz. Bazen bu da bizim yaralanmalarla karşı karşıya kalmamıza neden oluyor.”