Defalarca hatırlatıldığı üzere Türkiye, etkin fay çizgileri üzerinde bulunan ve sık sık sarsıntı gerçeğiyle yüzleşen bir ülke.
Yaşanan sarsıntıların kimileri hissedilmeyecek kadar küçük olsa da büyük sarsıntılara karşı hazırlıklı olmak ve en süratli biçimde bilgi almak hayati ehemmiyet taşıyor.
Ülkemizde AFAD ve Kandilli Rasathanesi üzere kurumlar anlık sarsıntı tespiti yapıp bu bilgileri paylaşsa da taşınabilir uygulamalar sayesinde bu bilgilere anlık bildirimlerle ulaşmak mümkün olabiliyor.
App Store ve Google Play Store üzerinden indirilebilen ve iOS ile Android aygıtlarda çalışan bu zelzele uygulamaları, ekseriyetle devlet kurumlarından alınan resmi dataları kullanarak kullanıcılara süratli bildirimler gönderiyor.
Amaç, paniğe kapılmadan en yanlışsız bilgiye en erken halde ulaşmanızı sağlamak. İşte her aygıtta bulunması önerilen kimi uygulamalar:
1. GOOGLE ANDROID ZELZELE İHTAR SİSTEMİ
Aslında bu bir uygulama değil. Android telefonlarda yerleşik olarak gelen bir özellik. Ancak manuel olarak açmanız gerekiyor.
Google’ın Android Zelzele İhtar Sistemi, telefonların içindeki ivmeölçerleri kullanır. Binlerce, hatta milyonlarca Android telefondan gelen sarsıntı sinyalleri anlık olarak Google’a gönderilir ve saniyeler içinde tahlil edilir.
Eğer birebir anda birçok aygıttan sarsıntı bildirimi gelirse, sistem bunun bir zelzele olduğunu algılar ve etkilenmesi mümkün bölgelerdeki kullanıcılara bildirim gönderir.
Bu sistem, Türkiye’de 2023 yılından beri faal olarak çalışmaktadır ve kullanılabilmesi için Android 5.0 yahut üzeri bir telefon, açık pozisyon servisi (GPS) ve faal internet teması gereklidir.
2- AKUT GÜVENDEYİM
AKUT tarafından desteklenen İnançtayım uygulaması, zelzele tespiti yapmaz fakat afet durumunda tek tuşla belirlediğiniz şahıslara inançta olduğunuzu SMS ile bildirmenizi sağlar.
Bu SMS’in gönderilmesi için tek yapmanız gereken, daha evvel bu numarayı kaydetmiş olmanız ve uygulamadaki butona basmak.
3. eAFAD
eAFAD, afet idaresinde en yetkili kurum olan AFAD’ın, afet risk planlama, hazırlık, müdahale ve güzelleştirme adamlarında uçtan uca tahlil sunması için geliştirilen taşınabilir uygulamasıdır.
Mobil uygulamada barınma alanlarının gösterilmesinden, zelzele sonrasında yıkılan binaların hasar tespit süreçlerine kadar birçok doğal afet senaryosuna tahlil sunulmuştur.
Çadır alanlarının kurulması ve mağdurlarla eşleştirilmesi, sel, taşkın, ağır kar yağışı üzere durumlar için acil araç talep süreçlerinin gerçekleştirildiği modüller, eAFAD içerisinde yer alıyor.
4. TİTREŞİM ÖLÇER
Anlık zelzele tespiti taşınabilir uygulamaları ortasında Titreşim Ölçer, anlık takip yapabilen bir uygulama olarak dikkat çekiyor.
Herhangi bir merkezden sismik bilgi almayan uygulama, sismik hareketleri kendisi ölçüyor. Uygulama, farklı kullanıcılardan elde ettiği dataları birleştirerek raporlayan özel bir sisteme de sahip.
5. SARSINTI BİLGİ SİSTEMİ 3.0
Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Zelzele Araştırma Enstitüsü tarafından geliştirilen Zelzele Bilgi Sistemi 3.0 taşınabilir uygulaması, kullanıcılarına meydana gelen sarsıntılarla ilgili kapsamlı bilgiler sunuyor.
Ayrıca, zelzelesi hisseden şahısların yaşadıkları şiddeti paylaşarak bilimsel araştırmalara katkı sağlamalarına da imkan tanıyor.
Ancak uygulamanın mevcut sürümünde kimi eksiklikler ve kullanıcı tecrübesini olumsuz etkileyen sorunlar bulunuyor. Bu nedenle, uygulamanın daha fonksiyonel ve kullanıcı dostu bir hale getirilmesi büyük değer taşıyor.