TÜRK Jinekoloji ve Obstetri Vakfı, 18-20 Nisan tarihleri ortasında ‘TJOV 2025 Kongresi’ni İstanbul’da düzenledi. Kongrede doğum formları de bilimsel olarak ele alındı. Kongre liderlerinden Prof. Dr. Özlem Moraloğlu Tekin ile Doç. Dr. Resul Karakuş, önemli açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Tekin, ancak tıbbi gereklilik durumunda yapılması gereken sezaryenin ‘keyfi’ olarak tercih edilmesinin yalnızca anne değil, bebek açısından da dezavantajlarına dikkat çekti. Prof. Dr. Tekin, “Bebekte akciğer sorunlarına, hatta kimi epigenetik değişikliklere dahi neden olarak, bebeğin ileriki hayatlarında astım alerji hatta kanser dahil, pek çok hastalığa daha yatkın olmasına yol açabiliyor” dedi. Doç. Dr. Karakuş ise doğal doğumun teşviki için hem anne adayı, hem aileleri hem de tabiplerin cesaretlendirilmesi gerektiğini belirtti ve Sıhhat Bakanlığı’nda, doktorlara yönelik de rastgele komplikasyon durumunda dava edilme derdini giderebilecek yeni düzenlemeler üzerinde çalışıldığını kaydetti.
Türk Jinekoloji ve Obstetri Vakfı tarafından 18-20 Nisan tarihleri ortasında İstanbul’da gerçekleştirilen ‘TJOV 2025 Kongresi’nde jinekoloji alanındaki en son bilimsel gelişmeler konuşuldu. Kongrede, alanında uzman isimler tarafından jinekoloji, bayan doğum ve bayan hastalıklarına yönelik merak edilenler ve yeni yaklaşımlar ele alındı. Ayrıyeten kongrede öne çıkan hususlardan biri de doğum halinin anne ve bebek sıhhati üzerindeki tesirleri oldu. Doğum hareketinin, hem anne hem de bebek sıhhati açısından ele alınması gerektiğini kaydeden uzmanlar, tıbbi, fizyolojik ve ruhsal tesirleri açısından hangi doğum haline nasıl karar verilmesi gerektiğini de bilimsel bilgilerle masaya yatırdı. Kongre başkanlarından Ankara Şehir Hastanesi Bayan Doğum Hastanesi Başhekimi Prof. Dr. Özlem Moraloğlu Tekin ile Zeynep Kamil Bayan Doğum ve Çocuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Resul Karakuş, önemli açıklamalarda bulundu. Doç. Dr. Karakuş, tıbbi bir neden olmadıkça doğum hareketinin doğal haliyle takip edilerek gerçekleştirilmesi gerektiğini vurgularken, Prof. Dr. Moraloğlu Tekin ise “Sezaryen doğumlarda birden fazla vakit doğum ağrıları ve doğum eğilimi başlamadan müdahale yapılmış olunuyor. Bebekte akciğer sorunlarına, teneffüs sorunlarına, hatta birtakım epigenetik değişikliklere (çevresel tesirlerle genlerde olan kimyasal değişime) dahi neden olarak ileriki hayatlarındaki pek çok yan tesirlere sebebiyet verilebiliyor” dedi.
‘MAHREMİYETE SAYGILI, KONUTUNDA ÜZERE DOĞUM ORTAMI İÇİN ÇALIŞIYORUZ’
Bir anne adayının doğal doğum aksiyonunu gerçekleştirebilmesi, gereksinimi olan ortamın kendisine sunulabilmesi için artık hastanelerin mesken gibisi ortamlara dönüştürülmeye başlandığını belirten Prof. Dr. Tekin, “Sağlık Bakanlığımızın ‘Doğal olan olağan doğum’ hareket planındaki unsurlardan birisi de buydu. Zira artık hastanelerimizi konut gibisi ortamlara dönüştürmemiz gerekiyordu. Biz buna, ‘Anne dostu hastane’ diyoruz. Aslında Türkiye’de şu anda kamuda 250 civarında anne dostu hastane unvanını almış hastanemiz, doğumhanemiz var. Hedefimiz, mahremiyetin önemsendiği tek kişilik, konforlu bir odada hem ‘doğum travayı’ dediğimiz ağrı sürecini, hem doğumunu birebir yerde gerçekleştirmesi ve kesinlikle yanında refakatçisinin bulunabilmesi ve olağan ki olmazsa olmazımız, bir ebeyle bu doğum seyahatinin devam ettirilmesi. Buna imkan sağlayacak düzenlemeler pek çok kamu hastanesinde aslında yapılmıştı. Yapılmaya da devam ediliyor. Şu anda bakanlığımızın yeni hareket planı çerçevesinde üniversite hastanelerine ve özel hastanelere de bu standartların getirilmesi üzerine start verilmiş durumda” dedi.
‘EPİGENETİK DEĞİŞİKLİKLERİN KÖKENİNDE DOĞUM HALİ YATIYOR’
Anne karnındaki devir dahil doğum biçiminin de içinde yer aldığı sürecin bebeğin sonraki hayatını nasıl etkilediğine dair çok değerli bilimsel çalışmalar yapıldığını da vurgulayan Prof. Dr. Tekin, şu bilgileri verdi: “Son 10 yılda bu hususta nitekim çok önemli bir bilimsel literatür birikti. Bu çalışmalardan da görüyoruz ki aslında olağan (doğal) doğum sırasında salgılanması gereken gerilim hormonlarının anneden bebeğe geçmesinin çok büyük kıymeti var. Olağan doğum sırasında bir sancıyla birlikte bu hormonlar salgılanıyor ve bebekte tümör süpresör dediğimiz (tümör baskılayıcı) genler dahi etkileniyor. Yani bu bebeklerin ileriki hayatlarında doğum hali birtakım epigenetik değişikliklere neden olabiliyor. Biz en çok bunun üzerinde duruyoruz. Doğumun olağan yolla olmasının sezaryene birtakım üstünlükleri olduğuna dair tekrar bağırsak mikroflorasıyla ilgili çalışmalar var. Olağan doğan bebeklerin bağırsak mikrobiyotalarının daha sağlıklı olduğu ve sezaryenle dünyaya gelen bebeklere göre alerji, astım, obezite, hatta ileriki hayatlarında kanserle müsabaka riskinin daha düşük olduğu bilimsel olarak da gösterildi. Yani aslında birtakım epigenetik değişikliklerin kökeninde doğum biçimi, doğum tercihi de yatıyor. Bu bahiste da halkımızı bilinçlendirmemiz gerekiyor.”
‘KÖTÜ DOĞUM ÖYKÜLERİNE ALDANMAYIN’
Prof. Dr. Tekin, doğumun kendiliğinden başlaması ve ilerlemesi gereken doğal bir süreç olduğunu ve hem anne hem bebek için bunun tercih edilmesi gerektiğini de belirterek kelamlarını şöyle noktaladı: “Doğum sancıları başlamadan, günü saati evvelce muhakkak sezaryen planlaması yapılmasın. Aslında şu anda topluma vermemiz gereken en değerli ileti bu. Zira sezaryenlerin birçok doğum ağrıları ve doğum eğilimi başlamadan yapılıyor. Sezaryen natürel ki bir ameliyat ve hakikat endikasyonla yapılırsa hem anne hem de bebek hayatını kurtaran bir operasyon. Fakat sezaryenin gerçek endikasyonu nedir? Anne ve bebek hayatı için bir risk varsa yapılır. Yalnızca doğumun günü saati muhakkak olsun, bebeğin burcu da şu olsun, odayı da süsleteyim, planlayalım diye yapılacak bir ameliyat değildir. Anne adayları bunun bir doğum tercihi olmadığını bilmeli. Tüm bayanların içinde doğal doğumu yapacak gücü var. Bu otonominize sahip çıkın. Lütfen ön yargılı olmayın. Berbat doğum kıssalarını dinleyip aldanmayın. Doğal olan sahiden de olağan doğum. Fakat bir gereklilik olduğunda da zati doktorunuz size sezaryen için yönlendirmeyi yapacaktır. Lakin sezaryeni bir tercih üzere düşünmeyin. Sezaryen bir doğum formu değildir, bir ameliyattır.”
‘ANNE ADAYI VE AİLENİN BAKIŞ AÇISI DA ÖNEMLİ’
Jinekoloji Uzmanı ve Zeynep Kamil Bayan Doğum ve Çocuk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi Doç. Dr. Resul Karakuş ise bir anne adayının doğum halini belirleyen birçok faktör olduğuna değinerek, “Anne adayının tercihi, anne adayı ve ailesinin sosyokültürel yapısı, varsa altta yatan hastalıkları, gebelik süreci, gebelik sürecinde bebeğin durumu, anne adayının aldığı (gebelik) eğitim, doğumla ilgili önyargıları, doktoru ve doğum süreciyle hastayı takip eden sıhhat profesyonellerinin yaklaşımı bunların başında geliyor. Doğal ki gebeliği takip eden bayan doğum uzmanı ile gerek ebe okullarında gerek polikliniklerde kendisiyle ilgilenen ebelerin yaklaşımı da değerli. Annenin gebeliği riskli bir gebelik mi? Gebelik süreci nasıl ilerledi? Bebek ve anne açısından gebeliği zorlaştıran, riskli hale getiren yahut doğum sürecini zora sokabilecek bir durum var mı? Natürel ki anne adaylarının olağan doğumla ilgili bilgisi, tasaları, bakış açısı, yeniden eşinin, ailesinin bakış açısı çok kıymetli. Tekrar doktorun, doğum profesyonellerinin, doğum biçimiyle ilgili, tıbbi nedenler dışındaki şeylerden bahsediyorum, bakış açısı çok önemli” tabirlerini kullandı.
‘HEKİMİ DE KORUYAN ÇALIŞMALAR YAPILIYOR’
Doç. Dr. Karakuş, tıbbi gereklilik olması halinde sezaryen doğumun tercih edilebileceğini belirterek kelamlarını şöyle sürdürdü: “Aslında en âlâ doğum, bebek ve annenin inançlı bir biçimde birbirine kavuştuğu, meskenine şifayla gittiği doğum biçimidir. Bu sezaryen de olabilir, olağan doğum da olabilir. Sezaryenle doğum tıbbi mecburilik halinde hem anne hem bebek için elbette hayat kurtarıcıdır. Lakin burada bizim meselemiz, tıbbi münasebetler dışında gerçekleşen sezaryenler. Burada da şu faktörleri görüyoruz; anne adayı ve ailesi tarafından baktığımız vakit en değerlisi, olağan doğumla ilgili olan ağrı korkusu. Doğal doğum aksiyonu sonuçta bir süreç. Bu bazen 3-4 saatten, 48 saate kadar uzayabiliyor. Bu da süreçle ilgili tasası, korkusu olanların tercihini belirleyen kıymetli bir faktör. Mümkünse, tıbbi bir neden yoksa, doğal haline bırakıp cesaretlendirerek takip etmek gerekiyor. Burada her iki tarafın da hamasetli olması lazım. Aslında en değerli cümle bu. Yani hem sıhhat profesyonelleri yürekli olacak hem de anne adayı, aile yürekli olacak. Bu bağlamda anne ve bebek açısından güzel bir itimat bağıyla en uygun doğum biçimi tabiatıyla ortaya çıkıyor. Tasalardan ve öteki toplumsal nedenlerden kaynaklanan sezaryenleri azaltmamız gerekiyor. Doktor açısından da olağan doğum süreciyle ilgili oluşabilecek komplikasyonların yaratacağı dava edilme endişesinin da aşılması gerekiyor. Bakanlığımızın da bu mevzuda eforu çok fazla. Bu konuda mesleki sorumluluk kurulu oluşturuldu. Doktorları cesaretlendirmek gerektiğini düşünüyorum. Elele vererek bilimin ışığında artan sezaryen oranlarını önemli manada düşürebileceğimize inanıyoruz.”