İhracatı bu periyotta yüzde 5,6 artırmayı başaran hububatçılar, ziraî üretim kümesi içinde yer alan bitkisel eserler alanındaki ihracat hisselerini yüzde 50,8’e taşıdı.
Toplam hububat ihracatı, geçen yılın tıpkı periyoduna nazaran yüzde 5 artışla 4,3 milyon ton olarak gerçekleşti.
En fazla ihraç edilen mal kümesi 401,1 milyon dolar ile çikolata ve kakao içeren eserler olurken, onu 366 milyon dolar ile ayçiçek yağı takip etti.
İRAN, HUBUBAT İHRACATINDA BİRİNCİ SIRADA
647,6 milyon dolar ihracatla kesim açısından birinci sırada gelen Irak’ta yüzde 12,7 daralma yaşanırken, yüzde 26,4 artış sağlanan ABD 66,5 milyon dolar ile ikinci sırada yer aldı. Bu iki ülkeyi sırasıyla Suriye, Cezayir ve Suudi Arabistan takip etti.
“GIDA ESERLERİ DALINDA İSTİHDAM ARTIŞI VAR”
Küresel besin ticaretinde sevkiyat temposu gerilerken Türkiye’nin tahıl ihracatının ölçü bazında artmasının, nizamlı alımı yapılan eserlerinin kalitesiyle bağlı olduğunu belirten TİM Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri Sektör Kurulu Lideri Ahmet Tiryakioğlu, şunları söyledi:
“Dünyanın en büyük tahıl ithalatçısı Çin’deki talebin azalması ve büyük ihracatçılardan Brezilya’nın mısır, Rusya’nın ise arpa üzere birtakım eserlerdeki arzlarını düşürmeleri nedeniyle global besin ticaretinde bir yavaşlama kelam konusu. Dış ticaret iklimindeki negatif görünümün devam etmesine ve Türkiye’nin döviz bazında ucuz bir ülke olmamasına karşın, besin ihracatımızın artıyor olması eser kalitemizle de bağlantılı. Mart ayında buğday ithalatı yasağının kaldırılmasıyla, başta buğday unu olmak üzere, tüm değirmencilik eserleri ihracatımız daha da artacaktır.
Sektörel PMI raporuna nazaran, yılın ikinci çeyreğinde yeni siparişlerde genele yayılı bir ivme kaybı yaşanırken genişleme bölgesinde kalan tek dal besin eserleri oldu. Pek çok bölümde istihdam kaybı devam ettiği bu ortamda besin eserleri kategorisi, istihdam hacminin arttığı bölümler ortasında yer aldı. Dalımızın güçlü üretim altyapısı, iç pazarda arz güvenliğini destekleyerek besin fiyatlarındaki oynaklığın sonlandırılmasına katkı sağlıyor. Bu durum, enflasyonla çabada stratejik bir istikrar ögesi oluştururken dalımız ihracat gelirleriyle döviz kazandırıcı tesirini sürdürüyor.
“HUBUBAT ÜRETİMİ ZİRAÎ GELİR ÜZERİNDEKİ BASKIYI AZALTIR”
Don kaynaklı kayıpların bilhassa meyve üretim alanlarında ağırlaştığına, stratejik eserler ortasında yer alan hububat, bakliyat ve yağlı tohumların ise büyük ölçüde etkilenmediğine dikkat çeken Tiryakioğlu, bölümün genel ziraî hasıla içindeki pozisyonuna işaret ederek şunları söyledi:
Tarımsal faaliyetleri etkileyen son don olayı, yüklü olarak meyve üretim alanlarında önemli rekolte kayıplarına yol açarken; temel besin açısından stratejik değere sahip hububat, bakliyat ve yağlı tohumlar bu aksilikten büyük ölçüde etkilenmemiştir. Ana besin kaynağını oluşturan bu eserlerde arz istikrarının korunması hem iç pazar istikrarı hem de ihracat temposunun sürmesi açısından değerli bir tesir yaratmıştır. Bilhassa buğday, arpa ve mercimek üzere eserlerde üretimin geçmiş yıllar ortalamasına yakın seyredecek olması, bölümün hava şartlarına karşı sahip olduğu üretim esnekliğini bir defa daha ortaya koymuştur. Ziraî hasılada en büyük hisseye sahip olan bu eser kümesinin sonlu etkilenmesi, genel ziraî gelir üzerindeki baskıyı azaltıcı bir öge olmuştur.
Mevsimsel risklerin daha az etkilediği bu yapısal özellik, kesimin enflasyonla çabadaki dengeleyici rolünü net bir biçimde göstermiştir. Ayrıyeten, global pazarda yaşanan arz daralmalarına karşın Türkiye’nin ihracatta ivme kazanmasının, eser kalitesi kadar sürdürülebilir üretim altyapısına dayandığını da unutmamak gerekir.