İstanbul’da meydana gelen zelzelelerin akabinde vatandaşların tedirginliği sürüyor. İstanbul üzere etkin fay sınırlarına yakın bir bölgede inşa edilmesi planlanan dev kanal projesi, “Kanal İstanbul zelzelesi tetikler mi?” sorusunu ise sıkça gündeme taşıyor. Uzmanlar, yapılaşmanın jeolojik yapı üzerindeki tesirlerini tartışırken, kamuoyunun bu mevzudaki hassasiyeti her geçen gün artıyor. Pekala, Kanal İstanbul sarsıntısı tetikler mi?
KANAL İSTANBUL SARSINTISI TETİKLER Mİ?
ÇED Raporu’nda, Kanal İstanbul kapsamındaki mühendislik yapıları içinde zelzele risklerinin rasyonel biçimde varsayımının yapılmaya çalışıldığı tek yapı, ana kanal yapısıdır. Bu yapı bir taban yapısıdır ve yapının zelzele performansı büyük ölçüde kanal yerinin dinamik özelliklerine bağlıdır. Bu bağlamda, ana kanal yapısının Marmara Denizi ile Sazlıdere Barajı ortasında kalan 16,2 kilometrelik güney kısmı, zelzelede sıvılaşmaya çok müsait olan alüvyon çeşidi çok zayıf taban ortamından geçmektedir. ÇED Raporu kapsamında kanalın bu kesitindeki çeşitli yer üniteleri için bu kademede yaklaşık yollarla yapılan sıvılaşma ve şev stabilitesi tahlilleri sonucunda kanal şevlerinde ve tabanında he- saplanan kalıcı taban deformasyonlarının kabul edilebilir hasar limitlerinin çok üstünde olduğu anlaşılmıştır. Başka deyişle ana kanal yapısı “yüksek sarsıntı riski”ne maruzdur.
BİLİM İNSANLARI NE DİYOR?
Prof. Dr. Naci Görür, şunları tabir etmişti:
“Kanal İstanbul, sarsıntısı tetiklemez ancak sarsıntı bölgesinde, yer yapısı zayıf bir alanda nüfus yoğunluğunu artırarak felaket riskini büyütür.”
Yani, direkt fay sınırını harekete geçirmez lakin sarsıntı geldiğinde hasarın ve kaybın katlanmasına yol açabilir.
ÇILGINCA BİR PROJE
Kanal İstanbul’a karşı çıkan zelzele uzmanlarından biri de Prof. Dr. Celal Şengör oldu.
Şengör, projeyi “çılgınca” buluyor ve İstanbul’un altyapısını daha kırılgan hâle getireceğini savunuyor.