ADANA’da Çukurova Üniversitesi’nde (ÇÜ) insansız hava aracı (İHA) ve silahlı insansız hava aracı (SİHA) başta olmak üzere, hava ve uzay araçlarının gövdelerinde kullanılan malzemeyi kendi kendini yenileyebilir hale getiren buluşa imza atıldı. Projenin mimarı Prof. Dr. Necdet Geren, patentini de aldıkları gerecin Türkiye’de savunma sanayi ve havacılık dalına yaratacağı tesirle birlikte ülke iktisadına büyük katkı sağlayacağını söyledi.
Son 10 yıldır elyaf destekli polimer asıllı kompozitler üzerine çalışmalar yürüten ÇÜ Mühendislik Fakültesi Makine Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necdet Geren ve grubu, İHA ve SİHA’lar başta olmak üzere, hava ve uzay araçlarının gövdelerinde kullanılan malzemeyi kendi kendini yenileyebilir hale getiren proje geliştirdi. Savunma sanayi ve havacılık dalına katkı sunması beklenen projenin ayrıntılarını Demirören Haber Ajansı’na anlatan Prof. Dr. Geren, konuyla ilgili elde ettikleri 8 patent olduğunu ve bunların Türkiye’de kalarak yarar sağlaması için endüstricilerden dayanak beklediklerini belirtti.
UÇAK ENDÜSTRİSİNİN GELECEĞİ OLACAK
Kendi kendini tamir eden elyaf destekli polimer kompozitler geliştirdiklerini belirten Prof. Dr. Necdet Geren, “Kullandığımız materyaller karbon elyaflı polimer kompozittir. Bunlar hem Airbus hem Boeing’in son uçaklarında kullanılan ve uçağın gövdesini oluşturan gereçlerdir. Birebir materyaller İHA ve SİHA’larda da kullanılıyor. Yük ve dayanıklılık oranı istikametiyle öne çıkan bir materyaldir. Dünyada uçak endüstrinin gelecek yıllarda kullanılacak gereci olacaktır ve şu anda da başlamış durumda. Lakin bu materyalin en büyük sorunu çatlakların çok süratli büyümesi ve kırılmaya açık olmasıdır. Polimer kırılgan bir gereç olduğu için çatlaklar süratli bir halde gelişiyor ve ani bir kırılma meydana geliyor. Biz buna katastrofik kırılma diyoruz. Biz yaptığımız proje ile gereçte bu katastrofik kırılmayı engelleyecek, kendi kendini tamir etme özelliği sağlayacak bir buluş yaptık ve patentini aldık” dedi.
KIRILMA SONRASI YENİLENME
Malzemedeki kırılmayı nasıl önlediklerini anlatan Prof. Dr. Geren şöyle devam etti:
“Bu buluş, hava ve uzay araçlarında kullanılan kritik kompozit kesimlerde gerekli mikrovasküler kanalları oluşturmak için yüksek dirençli elyaflarla birlikte imal edilen naylon ve türevi monofilament ipliklerden oluşan orta katmanlarla ilgilidir. Bunları hem küçük hem büyük kanallar oluşturarak yapıyoruz. İçerisine ardışık olarak reçine dolduruyoruz. Kırılma olduktan sonra reçineli bölge de kırılacağı için gereç bizatihi, kendini tamir etme talihine sahip oluyor. Münasebetiyle yaptığımız buluşlarla kendi kendini tamir eden elyaf destekli polimer kompozitleri geliştirmiş olduk. Savunma endüstrimize katkısı açısından bakacak olursak; hava araçlarımıza dıştan rastgele bir nedenle bir darbe olduğunda uçağın en azından kendi havalimanına inançlı bir formda iniş yapmasına yardımcı olabilecek.”
‘SANAYİCİLERDEN TAKVİYE BEKLİYORUZ’
Geliştirilen materyalin gelecekte sağlayacağı yararlardan da bahseden Prof. Dr. Necdet Geren, “Bu buluşun tüm havacılık bölümüne tesiri olacak. Yalnızca havacılık değil, elektrikli araçların batarya kutularında, yakın gelecekte elektrik yerine yakıt olarak hidrojen tanklarının kullanılacağını düşündüğümüzde hidrojen depolamada, rüzgar türbinlerinin kanatlarının kendi kendini tamiri üzere çok sayıda avantaja sahip olacağız. Bunların hepsi milyarlarca dolarlık bölümlerdir ve ülkemize ekonomik açıdan büyük katkısı olacaktır. Bu proje kapsamında 8 patent aldık ve bunların ülkemizde kalabilmesi, burada yararlı olabilmesi için sanayicilerimizin patentlerimizi desteklemesini istiyoruz” diye konuştu.