MARMARA Belediyeler Birliği (MBB) kuruluşunun 50’nci yılı hasebiyle Marmara Denizi’nin karşı karşıya olduğu çevresel meselelere dikkat çekmek ve tahlil tekliflerini kamuoyu ile paylaşmak maksadıyla I. Olağan Meclis Toplantısı’nı gerçekleştirdi. Toplantıda Marmara Denizi’nin şimdiki kirlilik problemlerini ve müsilaj tehlikesini aktaran Prof. Dr. Mustafa Sarı, “Müsilaj doğal bir olay. 1729 yılından beri bilim dünyasının bildiği bir olay. Doğal olmayan bizim bugünkü karşılaştığımız durum. Denizle kurduğumuz yanlış bağlantı. Resmi datalara nazaran ileri biyolojik arıtma oranımız yüzde 51.7 Marmara Denizi’nin etrafında her 2 şahıstan yalnızca birinin atıklarını atıyoruz. Bu da evsel atık. Sanayi atıklarının yüzde 70’i arıtılmıyor. En yeterli ihtimalle yüzde 30’u arıtılıyor. Geri kalanı denize boca ediliyor” dedi.
Marmara Belediyeler Birliği (MBB), kuruluş yılının 50’nci yılında Marmara Denizi’nin karşı karşıya olduğu çevresel meselelere dikkat çekmek ve tahlil tekliflerini kamuoyu ile paylaşmak hedefiyle bir buluşmaya konut sahipliği yaptı. ‘Marmara Denizi İçin 50 yıldır Birlikte’ başlığıyla düzenlenen toplantı, Bağlarbaşı Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi. Aktiflikte, Marmara Denizi’nin tarihi ve aktüel etraf problemleri, uzmanlar tarafından ele alındı. Programa, belediye liderleri, meclis üyeleri, teknik işçiler, akademisyenler ve sivil toplum temsilcileri katıldı.
Prof. Dr. Cem Gazioğlu ve Prof. Dr. Nuray Çağlar Marmara Denizi’nde kirliliğin kronolojisini ve ekosistem üzerindeki tesirlerini ele aldı. Prof. Dr. Saadet Karakulak da balıkçılık ve su eserleri faaliyetlerinin Marmara Denizi ile etkileşiminin tarihî boyutunu ele aldı. Prof. Dr. Mustafa Sarı ise Marmara Denizi’nin şimdiki kirlilik sıkıntılarını ve müsilaj tehlikesini aktardı. Prof. Dr. İzzet Öztürk de atık su arıtma altyapısına değindi.
BOZBEY: SÜRDÜRÜLEBİLİR KENTLER İÇİN SİYASET TEKLİFLERİ GELİŞTİRMEYE DEVAM EDECEĞİZ
Açılış konuşmasını yapan Marmara Belediyeler Birliği ve Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, “Bundan tam 50 yıl evvel, 25 Nisan 1975’te Marmara Denizi ve boğazlarının korunması maksadıyla bir ortaya gelen lokal idareler, Türkiye’de belediyecilik tarihinde değerli bir adım atarak o günkü ismiyle Marmara Belediyeler Birliğini kurdu. Bu yalnızca etraf şuurunun bir eseri değil, birebir vakitte demokratik lokal idare anlayışının, katılımcılığın ve birlikte tahlil üretme iradesinin güçlü bir sözüydü. Natürel ki bugün burada sadece geçmişe bir selam göndermekle kalmıyor, geleceğe dönük güçlü bir kararlılık beyanında da bulunuyoruz. 1975 yılında dikkat çektiğimiz çevresel sıkıntılar, bugün çok daha karmaşık ve çok daha acil hal almış durumda. Artan nüfus ve endüstrileşme doğal kaynaklar üzerindeki baskıyı artırarak çevresel sıkıntıların boyutunu derinleştiriyor. Marmara Denizi’ndeki kirlilikten iklim krizine, kıyı ekosistemlerinin korunmasından afetlere dirençli kentlere kadar pek çok mevzu artık sadece mahallî değil, global bir gündemin de bir kesimi olmuştur. İşte tam da bu yüzden Marmara Belediyeler Birliği olarak bilimin ve katılımcılığın ışığında çevresel uğraşımızı kararlılıkla sürdüreceğiz, sürdürülebilir kentler için siyaset teklifleri geliştirmeye devam edeceğiz, mahallî idarelerin kapasitesini artıran projeler ve iş birlikleri oluşturmaya da devam edeceğiz” diye konuştu.
‘DENİZİN TAŞIMA KAPASİTESİ DOLDU’
Bozbey, “Bu uğraşların merkezinde ise tüm bölgeyi etkileyen ekolojik, ekonomik ve toplumsal sonuçlarıyla Marmara Denizi’nin korunması, bir sorumluluk olarak karşımızdadır. Milyonlarca insanın ömür kalitesini direkt etkileyen; ekosistemleriyle, balıkçılığıyla, kıyı ömrüyle bu coğrafyanın hafızasını taşıyan Marmara Denizi hepimizin ortak bedeli. Ne yazık ki kadim denizimizi esir alan, bu taşınmaz yüküm dışa vurumu olan müsilaj tekrar görülmeye başladı. Bu durum, denizin taşıma kapasitesinin artık dolduğunu açıkça ortaya koyuyor. 2021 yılında tüm paydaşları dahil ederek, birebir amaçta ortaklaşarak ilan edilen 22 maddelik Marmara Denizi Aksiyon Planı’nda hala gerçekleştirilmeyi bekleyen kıymetli amaçlar var. Bunların başında, mevcut arıtma sistemlerinin ileri biyolojik arıtmaya dönüştürülmesi geliyor. Fakat bu dönüşümün, mahallî idarelerin yetki alanını aşan boyutlar da içerdiğini unutmamalıyız ve maalesef bu hususlar şimdi tahlile kavuşmuş değil” sözlerini kullandı.
SARI: MARMARA’NIN İMDAT ÇIĞLIĞI MÜSİLAJ
Prof. Dr. Mustafa Sarı, “Marmara’nın sorunu yalnızca müsilaj değil. Marmara’nın imdat çığlığı müsilaj. Marmara ‘ben ölüyorum, bana yardım edin’ diyor. Fakat biz yeniden duymamaya görmemeye devam ediyoruz. Bu müsilaj temelinde bizim denizle kurduğumuz yanlış bağın bir sonucu. Dünyanın 4’te 3’ü sularla kaplı. 4’te birlik kısmının tamamı ağaçlar, ormanlar, bitkilerle kaplı olsa şu anda soluduğumuz havanın içindeki oksijeni üretmeye yetmiyor. Oksijenimizin yarısı denizden geliyor. Ancak biz denize kirliliği boca ettik. Azot, fosforu arttırdık, dengeyi bozduk. Müsilaj doğal bir olay. 1729 yılından beri bilim dünyasının bildiği bir olay. Doğal olmayan bizim bugünkü karşılaştığımız durum. Denizle kurduğumuz yanlış ilişki” dedi.
‘SANAYİ ATIKLARININ YÜZDE 70’İ ARITILMIYOR’
Prof. Dr. Sarı, “Resmi verilere nazaran ileri biyolojik arıtma oranımız yüzde 51.7. Marmara Denizi’nin etrafında her 2 bireyden yalnızca birinin atıklarını atıyoruz. Bu da evsel atık. Sanayi atıklarının yüzde 70’i arıtılmıyor. En düzgün ihtimalle yüzde 30’u arıtılıyor. Geri kalanı denize boca ediliyor” diye konuştu.
ÖZTÜRK: DÜNYADA BUNUN BİR GİBİSİ YOK
Prof. Dr. İzzet Öztürk ise “Marmara Denizi bir iç deniz olması sebebiyle çok kıymetli özellik taşıyor. Karadeniz ve Akdeniz’i birbirine bağlıyor. Bu sistem günümüzden 8 bin yıl evvel oluşmuş. Dünyada bunun bir gibisi de yok. Bu bakımdan çok kıymetli. Biyoçeşitlilik açısından epey varlıklı. Bilhassa balıkçılık ve ulaşım manasında son derece kritik ehemmiyette bir iç denizimiz. Kimi özelliklerini biz tam olarak kullanmıyoruz. Mesela Baltık Denizi ile kıyasladığımızda ulaştırma istikametinden çok az kullandığımızı düşünüyorum” sözlerini kullandı.