Marmara Üniversitesi (MÜ) Bağlantı Fakültesince, Anadolu Ajansının (AA) küresel bağlantı iştirakinde, “Adil ve Tesirli Bir Bağlantı Sistemi Arayışı: Direnç, Dekolonizasyon ve Enformasyon Ekosistemi” temasıyla düzenlenen “Uluslararası Marmara Lisansüstü Bağlantı Öğrencileri Kongresi-4” sona erdi.
Göztepe Yerleşkesi’ndeki kongrenin son gününde, “Sömürgecilik, Avrupamerkezcilik ve Batıdışılaşma” başlıklı oturum, Dr. Büşra Tosun Durmuş’un moderatörlüğünde gerçekleştirildi.
Durmuş, ikinci günün birinci oturumunda, Batı medeniyetinin kurucu kavram ve olgularını inşa eden iki kıymetli ismin; Alexis de Tocqueville ve Francisco de Vitoria olduğunu söyledi.
Marmara Üniversitesi doktora öğrencisi Esma Betül Acar, “Ruh Sıhhati Çalışmalarında Avrupamerkezci Paradigmaya Karşı Tekrar İnşacı Hal: Malik Bedri Örneği” başlıklı konuşmasında, ruh sıhhati çalışmalarının objektif, dengeli ve kozmik olması gerektiğini kaydetti.
Marmara Üniversitesi doktora öğrencisi Şirvan Evvel Çolak ise “Batılılaşma Çerçevesinde Doğu ve Batı Literatüründe Kamusal Alan Tartışmaları” başlığında, Batı merkezli geçen ve dünya literatüründe hakim olan “kamusal alan” kavramının Batı dışındaki toplumlarda kullanım ve deneyimleme biçimini incelemenin ehemmiyetine işaret etti.
Batı ve Doğu’nun yalnızca coğrafik taraf ve bir pozisyon olmadığına dikkati çeken Çolak, “Aslında tarihi bir yarış ve iki farklı dünya görüşünü simgeliyor. Doğu-Batı ayrımına kamusal alan çerçevesinde de bakıldığında ‘Doğu kamusallığı’ ve ‘Batı kamusallığı’ olarak ayırabiliriz. Kamusal alan kavramı aslında Batı toplumları incelenerek ortaya atılmış bir kavram ve Doğu’da birebir karşılığı yok.” sözünü kullandı.
Çolak, Batı kamusallığının rasyonel ve eleştirel bir kamusallık olduğunu, Doğu kamusallığının ise estetik ve duygusal kamusallık olarak nitelendirilebileceğini aktardı.
-“Enformasyon Ekosisteminde Dezenformasyon ve Tahlil Arayışları”
Kongrenin son gün ikinci oturumu, Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Vazifelisi Doç. Dr. Süheyla Nil Mustafa’nın moderatörlüğünde,”Dijitalleşme, Dezenformasyon ve Data Sömürgeciliği” başlığı altında gerçekleştirildi.
İstinye Üniversitesi doktora öğrencisi Zuhal Sönmezer, “Enformasyon Ekosisteminde Dezenformasyon ve Tahlil Arayışları” başlıklı sunumunda, dijital çağda enformasyon ekosisteminin dönüşümünü, dezenformasyonun ortaya çıkışını ve bu olgunun toplumsal, siyasal ve ferdi seviyede yarattığı tesirleri anlattı.
Sönmezer, dezenformasyonla uğraşta tahlil teklifleri ve strateji tartışmalarıyla daha sağlıklı dijital ortam oluşturulmasına katkıda bulunmayı hedeflediklerini aktararak, kitle bağlantı araçlarının dijitalleşmeyle birlikte dönüşmeye başladığını ve yapay zeka sistemiyle birlikte çok daha farklı boyuta geleceğini düşündüğünü söyledi.
Dezenformasyonun bilhassa kriz anlarında ortaya çıktığını vurgulayan Sönmezer, yayılma suratının dijitalleşmeyle birlikte çok daha ileri evreye geldiğini kaydetti.
Kongrenin ikinci günündeki son oturum, “Dijital İrtibat, Manipülasyon ve Yapay Zeka” başlığıyla Marmara Üniversitesi Araştırma Vazifelisi Oğuz Gülleb’in moderatörlüğünde yapıldı.
İstanbul Kent Üniversitesi Araştırma Vazifelisi Eylül Buse Bülbül, “Dijital Dünyada Manipülasyonun Yeni Boyutu: DeepFake” bahisli makalesini paylaştı.
Bülbül, enformasyonun tarihi sürecinden, internetin ve dijital teknolojilerin yaygınlaşmasından sonra web 2.0 denilen toplumsal medya platformlarının ortaya çıkmasıyla birlikte yapının değiştiğini, bireylerin hem enformasyonun üreticisi hem de tüketicisi pozisyonuna geldiğini söyledi.
Eski YÖK Başkanı Çetinsaya, kapanış oturumunda konuştu
Kongrenin kapanış oturumu konuşmacısı olan eski YÖK Lideri Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya, “Türkiye ve Orta Doğu Tarihini Yine Düşünmek” başlığı altında, tarihî bilginin bağlantı bilimleri alanıyla olan etkileşimine değindi.
Çetinsaya, her ulusal devletin kendisini inşa ederken yeni bir resmi tarih oluşturduğuna işaret ederek, şöyle konuştu:
“Bu, dünyanın her tarafında olan bir şey. Bizdeki sorun, 100 yıla geldik hala bu tarihî süreçleri manaya ve yorumlama sorununu çözümleyemedik. Sonraki revizyon, 27 Mayıs’tan sonra 1960’larda olmuş. Sonra 1930’larda yaşananı tekrar yorumlama teşebbüsü var. O vaktin Türkiye’sinin toplumsal, kültürel ve siyasi dinamikleri doğrultusunda gerçekleşmiş. Hepimizin de şahit olduğu 1990’larda Türkiye’de büyük bir irtibat patlaması oldu. Özel televizyonlar, radyolarda her türlü bahsin serbestçe tartışıldığı bir ortam yaşanmaya başlandı. Bunda Soğuk Savaş’ın da tesirleri var. Bütün kimlikler tekrar kendi resmi alternatif tarihlerini yazmaya başladılar. Artık de büyük bir toplumsal medya olayı var. Ne vakit uzlaşacağız, bu büyük bir soru işareti.”
İki gün süren kongrede, 10 farklı üniversiteden 27 araştırmacı 25 bildiri sundu.
Kongre alanında AA’nın kurduğu stantta, Ajansın staj programı hakkında öğrencilere bilgiler verildi, basılan kitaplar tanıtıldı.