Ticaret Bakanı Ömer Bolat, “Nisanda mal ihracatımız geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 8,5 artışla 20,9 milyar dolara yükselmiştir. En yüksek ikinci nisan ayı sayısı elde edildi.” dedi.
Bolat, Diyarbakır Valiliği’nde Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mustafa Gültepe ile düzenlediği basın toplantısında, nisan ayı dış ticaret sayılarını açıkladı.
Son yıllarda bölgesel savaşlar, tedarik zinciri aksaklıkları, bölgesel krizler, enflasyonist baskılar ve gümrük vergilerinin artırılması üzere global aksiliklerden bahseden Bolat, bu durumun global ticaretin gidişatı konusunda kıymetli bir belirsizliğe yol açtığını söyledi.
Bolat, dünya ekonomisindeki iddiaların ve beklentilerin bir ölçü aşağı çekildiğinden ve milletlerarası kurumların bu mevzudaki açıklamalarından bahsederek, bunlara karşın IMF, Dünya Bankası ve OECD’nin Türkiye için büyüme varsayımlarını yükselttiğini vurguladı.
Türkiye iktisadının son 18 çeyrektir büyümesini kesintisiz devam ettirdiğinin altını çizen Bolat, “Kısa bir müddet sonra açıklanacak 2025 yılı birinci çeyrek büyümesinde de olumlu ve artı bir yükseliş bekliyoruz. Bunun istihdama da olumlu katkıları oldu. Mart ayı dataları prestijiyle ülkemizde işsizlik oranı yüzde 7,9’a geriledi. Bu, son 20 yılın en düşük oranı olarak kayda geçti.” diye konuştu.
“Yüzde 8,5’lik artış bizleri ümitlendirdi”
Bakan Bolat, ihracat bilgilerindeki olumlu göstergelerin devam ettiğini belirterek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Nisanda mal ihracatımız geçen yılın birebir ayına nazaran yüzde 8,5 artışla 20,9 milyar dolara yükselmiştir. Geçen yıl nisan ayında bu sayı 19 milyar 292 milyon dolardı. Bu yüzde 8,5’lik artış son 9 ayın aylık en yüksek artışı olarak bizleri de ümitlendirdi. En yüksek ikinci nisan ayı sayısı elde edildi. Parite biliyorsunuz 1,12’lerde 1,02’ye kadar gelmişti iki ay öncesine kadar. Tekrar 1,13 civarında seyretmekte şu ortalar. Paritenin avro lehine gelişmesi ihracatımızda nisanda 440 milyon dolar müspet tesir yapmıştır. Bir iş günü de nisan ayında fazladır geçen yıla kıyasla. Bunun da 400 milyon dolar civarında olumlu takvim tesirini belirtmek isterim.”
Bolat, global alanda yaşanan meçhullükten, global ticaretteki gerileme beklentisinden, AB’nin ithalatındaki düşüşten, Türkiye’nin en büyük pazarları olan Almanya ve Fransa üzere ülkelerdeki düşük büyüme oranlardan bahsederek, Çin’in dünyaya sattığı eserlerin fiyatlarının her geçen ay düştüğünü, rekabetin kızıştığını anlattı.
Tüm bunlara karşın yılın birinci 4 ayının üçünde mal ihracatının arttığına dikkati çeken Bolat, “Bu sevindiricidir. Yalnızca şubatta düşük bir gerileme kaydedildi. Lakin 3 ay ihracatımızı artırma noktasında ihracatçılarımızla birlikte başarılı olduk ülke olarak.” değerlendirmesinde bulundu.
Yıllıklandırılmış sayıda Cumhuriyet rekoru kırıldı
Ticaret Bakanı Bolat, son 23 ayın 16’sında ihracatın arttığını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Buradan bilhassa yıllıklandırılmış ihracatta da bir rekor açıklamak istiyorum. Son 12 aylık yıllıklandırılmış mal ihracatımız Cumhuriyet tarihimizin en yüksek düzeyi olan 265 milyar dolara yükselmiştir. Hatırlarsanız yıla 261,8 milyar dolarla başlamıştık. O da 2024’ün rekor sayısıydı. Böylelikle son 4 ayda 3,2 milyar dolar, son 1 yılda ise yüzde 2,7’lik artışla 7,1 milyar dolar net mal ihracat artışı sağlanmıştır.”
Nisan ayında ithalat yüzde 12,9 arttı
Bakan Bolat, nisanda mal ithalatının geçen yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 12,9 artarak 33 milyar dolara yükseldiğini kaydederek, şu bilgileri verdi:
“Bir yıl evvel nisanın 29,2 milyar dolar olduğunu düşündüğümüzde yaklaşık 3,8 milyar dolar ithalat artışımız nisanda gerçekleşti. Burada en değerli öge 2 Nisan’da ABD’nin gümrük vergileri açıklandıktan sonra biliyorsunuz dünya mali piyasalarında büyük bir çalkantı oldu. Borsalarda önemli kayıplar gerçekleşti, ticaret akışlarında önemli belirsizlik meydana gelince bilhassa inançlı liman olarak görülen altına hakikat bir atak oldu ayın başında ve ortalarında. Bu da bizdeki altına talebi körükledi. Bu nedenle altın, otomotiv, makine, kakao ve kahve üzere eserlerin ithalatındaki artışlarla 3,8 milyar dolar ithalat artışı gerçekleşti.”
Bolat, doğal gaz ithalatının nisanda 750 milyon dolardan 1,5 milyar dolara yükseldiğini belirterek, altın, doğal gaz ve LNG fiyatlarındaki artışların ithalata yönelik olumsuz tesirlerinden bahsetti. Bakan Bolat, petrol fiyatlarındaki düşüşün ise ithalata düşürücü tesir yaptığını söyledi.
Nisan ayında dış ticaret açığının 12 milyar 38 milyon dolar olduğunu ve yüzde 21,7 artış yaşandığını belirten Bolat, “İhracatın ithalatı karşılama oranı da nisanda yüzde 63,5’tir. Geçen yılın birebir devrinde yüzde 66,2’di. Altın ve güç ithalatını hariç tuttuğumuzda ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76,2 düzeyine yükselmiştir.” açıklamasında bulundu.
Son 12 ayda ihracat yüzde 2,7, ithalat yüzde 0,2 arttı
Ticaret Bakanı Bolat, yılın ilk 4 ayında ihracatın 2024’ün birebir periyoduna nazaran yaklaşık yüzde 4 arttığını belirterek, şu bilgileri verdi:
“Geçen yılın birinci 4 ayındaki ihracat artış oranımız ise yüzde 2’ler civarındaydı. 83 milyar dolardı. Bu yıl birinci 4 ayda 86,2 milyar dolar mal ihracatı yaptık. İthalata baktığımızda orada yüzde 6,7’lik artışla 120,8 milyar dolar ithalatımız gerçekleşti. Geçen yılın birebir devrinde 113,2 milyar dolardı. Burada da yaklaşık 7,6 milyar dolarlık artış var. Münasebetiyle 3,2 milyar dolarlık mal ihracatı artışı, 7,6 milyar dolarlık mal ithalatı artışı var. Böylelikle birinci 4 ayımızda dış ticaret açığımız da 34,5 milyar dolar olarak gerçekleşti, yüzde 14,5’lik bir artışla. Birinci 4 ayda ek açık 4,4 milyar dolar seviyesindedir. İhracatın ithalatı karşılama oranı da birinci 4 ayda yüzde 71,4 olarak gerçekleşmiştir. Geçen yılın birebir periyodunda yüzde 73,4’tü.”
Bakan Bolat, nisan itibariyle son 12 aylık toplam yıllık ihracatın Cumhuriyet rekoru olan 265 milyar dolara yükseldiğini tekrar ederek, şu tabirleri kullandı:
“Böylece son bir yıldaki artış oranımız yüzde 2,7, kıymet olarak da 7,1 milyar dolardır. Son bir yılda ithalatımız ise 351,6 milyar dolardır. Oradaki artış çok sonlu, yüzde 0,2 ve yalnızca 701 milyon dolara gelmektedir. Yani son bir yıllıkta ithalat yatay, birebir duruyor. İhracat yüzde 2,7’lik artmıştır. Dış ticaret açığımızda da son bir yılda 86,6 milyar dolardayız. Ondan evvelki bir yıla kıyasla 6,4 milyar dolar azalmıştır dış ticaret açığımız son bir yılda.”
İhracatı ve ithalatı en çok artan ve azalan ürünler
Ticaret Bakanı Bolat, ilk 4 ayda ihracatı en çok artan eserin “kıymetli ve yarı değerli taşlar” olduğunu belirterek, “Yani altın ve mücevherat ihracatında 1,4 milyar dolar artış var. Savunma endüstrisi ihracatında 567 milyon dolar, motorlu kara taşıtlarında 553 milyon dolar, elektrikli makinelerde 304 milyon dolar, hava ve uzay taşıtları ihracatımızda yani İHA’lar, SİHA’larda 286 milyon dolar artışımız var.” diye konuştu.
İhracatı en çok azalan eserlerin rafine petrol eserleri, örülmemiş giysi, değirmencilik eserleri, demir ve çelik ile örme giysi eşyası olduğunu bildiren Bolat, şöyle devam etti:
“İthalatta demir ve çelikte 712 milyon dolar azalış var. Hububatta 373 milyon dolar, metal cevherinde 155 milyon dolar. İthalatta artış gösterenler de 1,4 milyar dolar altın ithalatı, işlenmemiş altın kastediyoruz. 864 milyon dolar motorlu kara taşıtları, 627 milyon dolar elektrikli makine aygıtlar. 571 milyon dolar kakao ithalatımızda artış var. Dünya kakao fiyatları üç katına çıktığı için bu sayı kelam konusu. 511 milyon dolar da bakırda artış var.”
“Yıllıklandırılmış hizmet ihracatı 116,4 milyar dolara yükseldi”
Bakan Bolat, ocak-nisan devrinde ihracatta birinci 5 ülkenin Almanya, İngiltere, ABD, İtalya ve Irak olarak sıralandığını kaydederek, “AB ihracatımızı artırdığımız en büyük ihracat bölgesi. AB’ye ihracatımız da yıllıklandırılmış 111 milyar dolara yükselmiştir. AB’nin ithalatının son 3 yılda 630 milyar dolar azaldığını düşünürsek ihracatımızın sonlu da olsa artması sevindiricidir.” diye konuştu.
Bolat, ihracatın Türk Devletleri Teşkilatı ülkelerine yüzde 5,4, İslam İşbirliği Teşkilatı yüzde 10 arttığını söyledi.
Hizmetler ihracatında resmi dataların iki ay geriden geldiğini aktaran Bolat, ocak-şubat periyodunda hizmetler ihracatının yıllık bazda yüzde 3,9 artışla 14 milyar dolara yaklaştığını bildirdi.
Bolat, “Yıllıklandırılmış 116,4 milyar dolara yükseldik. Yani birinci iki ayda yıllıklandırılmışta 1,2 milyar dolar öne geçmiş olduk.” dedi.
“Küresel ve bölgesel krizlerde yükselen bir ülkeyiz
Ticaret Bakanı Bolat, ihracatın istihdam, üretim ve yatırım manasına geldiğini ve iktisadın kırmızı çizgisi olduğunu belirterek, şu sözleri kullandı:
“Dünya ekonomisindeki ve ticaretindeki son belirsizlik ve dalgalanmalar karşısında sevindirici olan, ihracatçılarımızın kapıları daha fazla çalınmaya, telefonları daha çok çalmaya başladı. Bilhassa Batı cenahından, Körfez cenahından Uzak Doğu başta olmak üzere tedarik ve lojistik zincirlerinin ezaya girdiğini gören alıcılar, ithalatçılar emniyetli ve kaliteli eserler üreten, sağlam bir tedarik ve lojistik üssü olan Türkiye’mizden daha fazla ithalat yapmak istiyorlar. Göstergeler, işaretler bunu gösteriyor. Bunu önümüzdeki aylarda da daima birlikte göreceğiz inşallah. Zira Türkiye olarak biz global ve bölgesel krizlerde yükselen bir ülkeyiz.”
Bolat, Türkiye’nin “kriz savar” gücünün çok yüksek olduğunu belirterek, güçlü iktisada sahip olduklarını, güçlü bir siyaset ve diplomasilerinin bulunduğunu kelamlarına ekledi.