Elon Musk’ın liderliğindeki uzay şirketi SpaceX, ABD Federal Havacılık Yönetimi’nden (FAA) büyük ve son dere kıymetli bir müsaade aldı. Şirket artık Teksas’taki Starbase uzay üssünden dünyanın en büyüğü ve en güçlüsü olan Starship roketlerini ve Üstün Heavy iticilerini yılda 25 defa fırlatıp indirebilecek. Bu sayı, evvelki yıllık beş fırlatma sonunun beş katı. Ortalama olarak bu müsaade, her iki haftada bir fırlatma yapılabileceği manasını taşıyor ve SpaceX’in operasyonel temposunu önemli biçimde artırmasına imkan tanıyor. FAA’nın bu kararı, uzun müddettir devam eden çevresel ve düzenleyici değerlendirmelerin akabinde geliyor. Kurumun salı günü açıkladığı sonuncu çevresel kıymetlendirme raporunda, SpaceX’in daha sık fırlatma talebinin “çevre üzerinde kıymetli bir olumsuz tesiri olmadığı” istikametinde karar verildi. Lakin FAA, bu kararın sadece çevresel kısmı kapsadığını, lisansın onaylanması için güvenlik, yük siyaseti, mali sorumluluk üzere öteki ögelerin da gözden geçirilmeye devam ettiğini belirtti.
Roketin kendisi üzere meseleler da büyük
SpaceX’in 121 metre uzunluğundaki Starship roketlerinin test uçuşları bugüne kadar pek çok teknik aksaklık ve çevresel tartışmayla gündeme geldi. Birinci entegre Starship fırlatması Nisan 2023’te gerçekleşmiş, lakin araç havada infilak etmişti. Patlama sonrasında, Boca Chica’daki doğal ömür alanlarında yangın çıkmış, kuşağı tükenme tehlikesi altındaki tiplerin yuvaları ziyan görmüştü. 2024 yılına gelindiğinde, hem eyalet hem de federal seviyedeki etraf kontrol kurumları, SpaceX’i Pak Su Yasası’nı ihlal ettiği gerekçesiyle para cezasına çarptırmıştı. Çevresel problemler haricinde Starship, şimdi hiçbir test uçuşunda tüm gayelere ulaşamadı. Birtakım uçuşlarda uzaya ulaşma, motorların tekrar ateşlenmesi yahut denetimli iniş üzere kritik evreler muvaffakiyetle gerçekleşti; lakin hiçbir vazife tüm evreleri eksiksiz tamamlamadı.
Elon Musk, Starship roketlerini sadece yörünge misyonları için değil, birebir vakitte Mars’a insan göndermek üzere uzun vadeli gayeler için de tasarladı. Her ne kadar Musk bu vizyonunu sık sık yinelese de, gerçekçi bir vakit çizelgesi şimdi ortada yok. FAA’nin bu yeni müsaadesi, SpaceX’in Starship sistemini daha sık test etmesinin ve son maksatlarına daha süratli ulaşmasının önünü açabilir.