Türkiye, Peru’nun kuzey kıyılarında antik devirde karar süren Moche (Mochica) kültürüne ilişkin tarihi kolyeyi iade etti.
Kültür ve Turizm Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Türkiye, kültür varlığı kaçakçılığıyla uğraşta örnek bir süreci daha tamamlayarak, antik devirlerde Peru’nun kuzey kıyılarında yaşayan Moche uygarlığına ilişkin kolyeyi, resmi merasimle Peru’ya teslim etti.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ndeki merasime, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Gökhan Yazgı ve Peru’nun Ankara Büyükelçisi Cesar Augusto de Las Casas Diaz katıldı.
Yazgı merasimde yaptığı konuşmada, Türkiye ile Peru’nun kültür varlığı kaçakçılığına karşı ortak tehditlerle uğraş ettiğini vurgulayarak, “Bu eser sırf bir takı değil, bir medeniyetin hafızasıdır. Onu ilişkin olduğu topraklara teslim etmek, insanlığın ortak hafızasını onarma yolunda atılmış manalı bir adımdır.” tabirlerini kullandı.
Yazgı, UNESCO 1970 Kontratı çerçevesinde yürütülen iade sürecinin iki ülke ortasındaki kültürel işbirliğini güçlendirdiği belirtti.
Peru Büyükelçisi de Las Casas Diaz ise Türkiye’nin gösterdiği süratli ve faal işbirliği için teşekkür ederek, “Bu kolyenin iadesi, sadece resmi bir prosedür değil, birebir vakitte dostluğun ve kültürel anlayışın da güçlü bir sözüdür.” değerlendirmesinde bulundu.
Büyükelçi, Moche kültürünün Peru’nun kimliğinin ve ulusal gururunun ayrılmaz bir modülü olduğunu vurguladı.
İade süreci, Peru ile Türkiye ortasındaki diplomatik bağların 75. yılına denk geldi
İade edilen kolyenin, 1960’lı yıllarda bir Türk vatandaşı tarafından Peru’dan getirildiği ve 2021’de yetkililere başvurularak, özgünlüğünün araştırılmasının talep edildiği öğrenildi.
Peru Kültür Bakanlığı uzmanlarınca yapılan bilimsel incelemeler sonucunda, yapıtın Moche kültürüne ilişkin olduğu tespit edildi.
Eseri elinde bulunduran Türk vatandaşı, kolyenin Peru’da muhafaza altında olduğu bilgisine ulaşmasının akabinde iade sürecini istekli olarak başlattı.
Kolye, 23 Ocak 2025’te Anadolu Medeniyetleri Müzesi’ne teslim edilerek müdafaa altına alındı.
İade sürecinin, Peru ile Türkiye ortasındaki diplomatik alakaların 75. yılına denk gelmesi de bu işbirliğine sembolik bir mana kazandırdı.