Fırat Üniversitesinden Prof. Dr. Naim Sağlam, Türkiye’ye has dört yeni sülük çeşidi keşfettiklerini açıkladı. Bu cinslerden ikisi Elazığ’ın Sivrice ve Maden ilçelerine ilişkin olup dünya literatürüne “Dina sivricensis” ve “Erpobdella madenensis” isimleriyle girdi. Yeni tiplerin ekosisteme katkısı büyük olurken, potansiyel sıhhat yararları için DNA tahlillerin sürdüğünü kaydetti.
Fırat Üniversitesi (FÜ) Su Ürünleri Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Naim Sağlam, Türkiye’de keşfedilen yeni bir tıp sülüğü cinsini tanıttı. Yapılan araştırmalar sonucunda toplam yedi yeni sülük tipi belirlenirken, bunlardan altısına bilimsel isim verildi. Yeni çeşitlerin 3’ü Amerika Birleşik Devletlerinden, 4’ü ise Türkiye’den tespit edildi. Türkiye’den bulunan 4 cins ortasında en dikkat çeken ikisinin Elazığ’ın Sivrice ile Maden ilçeleri ortasındaki bir derede yaşadığı tespit edildi. Bu cinslerden birine “Dina sivricensis” başkasına ise “Erpoptella madenensis” ismi verildi. Dünya genelinde bilinen sülük tipi sayısının 700’ü aştığını belirten Prof. Dr. Sağlam, bu sayının yeni keşiflerle arttığını ve Türkiye’nin biyolojik çeşitlilik açısından güçlü ülkeler ortasında yer aldığını vurguladı. Yeni keşfedilen cinslerin bilinen tıbbi sülüklerden farklı olarak kan emmeden beslendiğini kaydeden Sağlam, bu nedenle sıhhat üzerindeki tesirlerinin şimdi netlik kazanmadığını belirtti. Sağlam, lakin yapılan genetik araştırmalarla bu tiplerin taşıdığı potansiyel enzim ve hormonların tespit edilmesi halinde, gelecekte doğal ya da biyoteknolojik ilaç üretiminde kullanılabileceğini lisana getirdi. Prof. Dr. Sağlam, DNA ekstraksiyonu ve gen tahlilleriyle çalışmaların sürdüğünü, bu süreçlerin tamamlanmasının akabinde yeni sülük cinslerinin insan sıhhatine katkı sunacak buluşlara kapı aralayabileceğini tabir etti.
“Türkiye’nin biyolojik çeşitliği çok yüksek olan ülkeler ortasında yer alıyor”
Türkiye’de keşfettikleri yeni sülük tiplerini tanıtan Prof. Dr. Naim Sağlam, “Biz aslında bu çalışmamızla bir arada 7 tane yeni tıp bulduk, 6 adedine isim verebildik ve 1 adedine isim veremedik. Bu çeşitlerden 3 tanesi Amerika Birleşik Devletleri’nden, 4 tanesi ise Türkiye’den tespit ettiğimiz sülük tipleridir. Türkiye’den bulduğumuz 4 tane sülük tipinden en değerli iki adedini söyleyecek olursak bizim bölgemizde Elazığ’da yaşıyor. Sivrice ile Maden ilçeleri ortasındaki derede yaşıyor. Hasebiyle bu 2 ilçeyi kapsadığı için birine Dina sivricensis diye Sivrice’nin ismini, başkasına ise Erpoptella madenensis ismini vererek Maden ve Sivrice isimlerini dünya literatüründe yaşatmaya başladık. Dünya üzerinde şu anda 700’den fazla sülük var fakat her geçen gün bizim bulduğumuz bu yeni cinslerle bir arada bu sayı artıyor. Biyolojik olarak büyük kıymet var. Biyolojik çeşitliliği arttırmayı amaçlıyoruz. Türkiye’nin biyolojik çeşitliği, çok yüksek olan ülkeler ortasında yer alıyor” dedi.
“Doğal ilaçlar üretilmesi yahut bunları klonlayarak biyoteknolojik olarak ilaçlar üretilmesi mümkün olabilecektir”
Bu zenginliğin dünya literatürüne kazandırılmasının ehemmiyetine dikkat çeken Prof. Dr. Sağlam, “Özellikle bu canlılar, belirleyici canlılardır. Ortamda bulundukları müddet içerisinde orada bulunan yahut artan kurtçukları, salyangozları canlı olarak tüketebildikleri üzere o ortamda ölmeye başlamışlarsa bunları da yiyerek tıpkı vakitte bir biyolojik paklık de sağlıyorlar. Bilindiği üzere tıbbi sülükler direkt klasik ve tamamlayıcı tıp uygulamalarında kullanılıyor. Yönetmelikleri hazırlanmış olup, bu tipler dünyada da kıymet buluyor. Lakin bu cinslerimiz, daha yeni keşfettiğimiz için şu anda sıhhat üzerinde etkiyi yapabilecek enzim hormon taşıyorlar mı, bilemiyoruz. Bu cinslerin, başka tıbbi çeşitlerden en değerli farkı ise kan emerek beslenmiyorlar. Tıbbi tipler kan emerek beslendikleri için bedene enzim ve hormonlarını veriyor. Bunlar beşerden kan ememediği için enzim ve hormonlarını bedene veremiyorlar. Bizler de bunları ileri seviyede araştırmalara ki araştırmaları da başlattık. Tüm DNA estraksiyonu ile çıkartabilirsek, gen bölgelerine nazaran bunların enzim ve hormonlarını biz belirleyebiliriz. Bu enzim ve hormonlarda insan sıhhatine faydalı olabilecek enzimleri belirlediğimiz vakit gelecekte bunlardan doğal ilaçlar üretilmesi yahut bunları klonlayarak biyoteknolojik olarak ilaçlar üretilmesi mümkün olabilecektir” diye konuştu. – ELAZIĞ