Sağlıklı Türkiye Yüzyılı vizyonu doğrultusunda, Türkiye’nin sıhhat alanında yerli üretimi ve ulusal teknolojileri destekleyen ‘üreten sağlık’ modelini güçlendiren tarihi bir gelişme olarak öne çıkan yerli kalp-akciğer makinasının tanıtım programı gerçekleştirildi.
“GERÇEKTEN ŞU ANDA MOTİVE BİR TAKIM OLARAK ÇALIŞIYORUZ”
Türkiye Sıhhat Enstitüleri Lideri Prof. Dr. Ümit Kervan, programda şunları söyledi:
“Türkiye Sıhhat Enstitüsü Başkanlığı, Sıhhat Bakanlığı bünyesinde Sayın Bakanımız Kemal Memişoğlu’nun idare şurası başkanlığını yaptığı bir enstitüler topluluğu. Bizim 9 tane enstitümüz var şu evrede. Kanser, Aşı Enstitüsü, Sıhhat Siyasetleri Enstitüsü, Yapay Zeka Enstitüsü üzere enstitülerimiz. Her bir enstitümüzün başkanı, konusunda uzman, profesyonel olan hocalarımız ve gruplar ile oluşturuluyor. TÜSEB bütçesini Cumhurbaşkanlığı’ndan alıyoruz. Geçen yılki toplantılarla birlikte bu yıl bizim TÜSEB’in bütçesi iki kat artırıldı. Bu artırılan bütçemizin yüzde 70’i yalnızca proje takviyelerine ayırdık. Yani TÜSEB’in amacı sıhhat alanında olağanüstü inovasyonların yapılması. TÜSEB günümüz teknolojisinin değil, geleceğin teknolojilerini de geliştirmek için kurulmuş bir enstitü topluluğudur. Sahiden şu anda motive bir grup olarak çalışıyoruz”
‘ASELSAN İLE YAPTIĞIMIZ MAKİNENİN SONUÇLARI ÖTEKİ AYGITLARDAN DAHA DA YETERLİ ÇIKTI’
Kalp-akciğer makinesinin kendileri için çok değerli bir makine olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ümit Kervan şu cümleleri kurdu:
“Amacımız Türkiye’de TÜSEB olarak üniversiteler, sıhhat dalında çalışan özel dalla birlikte büyük işler başarabilmek, muvaffakiyet öyküleri yazabilmek. Bu muvaffakiyet öykülerinde her bir yapının kendi kabiliyeti doğrultusunda çalışmasını hedefliyoruz. Bu mevzuda da ASELSAN’la bir ortaya geldik. 2020 yılında ASELSAN’la kalp akciğer makinesinin geliştirmesi için fikir birliği oluşturuldu ve ASELSAN’daki mühendis arkadaşlarımız bizim ameliyathanelerimize geldiler. Açık kalp cerrahisi yapılan ameliyathanelerin her birini tek tek gezdiler. Bu makineyi kullanan perfizyonist arkadaşlarımızla, açık kalp cerrahisi yapan kalp cerrahları ile birlikte istişare ettiler. Evvel yeterli bir fizibilite çalışması gerekiyordu. Bu fizibilite çalışmasından sonra ASELSAN’daki mühendis arkadaşlarımız ve bizim doktorlarımızın teklifleri doğrultusunda çalışmaya ve eseri oluşturmaya başladık. Tümüyle aygıt bitmişti ve artık sırada aygıtın klinik öncesi laboratuvar çalışmaları vardı. Yeniden laboratuvar çalışmaları Bilkent Şehir Hastanesi’nde yapıldı. Sıhhat Bilimleri Üniversitesi’nin laboratuvarlarında Bilkent Şehir Hastanesi’nde ASELSAN’ın mühendisleriyle birlikte kalp cerrahları, perfizyonist arkadaşlarla birlikte birinci sıvı çalışmaları yaptıktan sonra kan çalışmaları yapıldı. Kan çalışmalarında başarılı sonuçlar elde edildi. Hatta öteki aygıtlarla sonuçları karşılaştırıldı ve ASELSAN’la yaptığımız bu kalp akciğer makinesinin sonuçları öbür aygıtlardan daha da düzgün çıktı. ASELSAN bu süreç içinde 3 tane de ödül kazandı”
‘2026 YILINDA BU KALP-AKCİĞER MAKİNESİNİ TÜRKİYE’DEKİ AMELİYATHANELERİMİZDE KULLANMAK İSTİYORUZ’
Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu’nun göreve başlamasından sonra sistemin daha da hızlandığına dikkat çeken Prof. Dr. Kervan şöyle konuştu:
“Biz hayvan çalışmalarını yaptık. Hayvan çalışmalarını TÜSEB’in İstanbul’daki İDEA’daki hayvan laboratuvarlarında yapıldı. Hayvan çalışmalarının sonuçları çok başarılı çıktı. Bu muvaffakiyetle birlikte, bir sonraki adım, bu kalp akciğer makinesinin klinik çalışmalarında kullanılması. Zira kalp akciğer makinesi olmaz ise bugün açık kalp akciğer ameliyatlarını yapamayız. Ülkemizde yaklaşık yılda 80 bin civarında açık kalp ameliyatı yapılıyor. Koroner bypass ameliyatları, kalp kapak ameliyatları, kongenital yani doğumsal kalp ameliyatları, kalp nakli, yapay kalp aygıtlarını biz bu kalp akciğer makinesi ile birlikte yapıyoruz. Şayet bu aygıt olmaz ise biz bu ameliyatların yüzde 95’ini yapamayız. Ülkemizde yaklaşık 300 civarında açık kalp ameliyatı yapan merkez var. Ve her birinde yaklaşık 2 ila 4 ortasında ameliyathane sayıları var ve bu ameliyathanelerin her birinde bu aygıtlar kullanılıyor. Umut ediyoruz ki, 2026 yılında ASELSAN ile birlikte geliştirdiğimiz bu kalp akciğer makinesini kendi ameliyathanelerimizde, Türkiye’deki hastanelerde kullanmak istiyoruz. Yalnızca Türkiye’deki hastanelerde değil, geliştirilmiş olan yeni teknoloji ile birlikte eminiz ki memleketler arası rekabet gücü yüksek olan bir aygıtı geliştirmiş olduk. Açık kalp ameliyatları devam ettiği sürece biz bu aygıtın yeni versiyonlarını, daha günümüz teknolojilerini kullanarak, yapay zeka sistemlerini kullanarak, onları entegre ederek yeni aygıtlarla birlikte ikinci, üçüncü, dördüncü kuşağı geliştirmeye hedefliyoruz. Bizler geleceğin teknolojisini dizayn eden, üreten bir kurumuz. O gaye doğrusuna devam edeceğiz”
‘TESTLERİ TÜSEB’İN BÜNYESİNDEKİ LABORATUVARLARDA YAPIYORUZ’
Dünyada kalp-akciğer makinesinin üreticileri sayısının çok az olduğunu belirten Prof. Dr. Kervan, bu ileri teknolojik eseri ASELSAN’la birlikte ortaya koyma muvaffakiyetinin büyük heyecanını yaşadıklarını belirtti. Prof. Dr. Kervan, IDEA Laboratuvarını da anlatarak şu tabirleri kullandı:
“Türkiye’de küçük hayvan laboratuvarları var. Deneyleri, çalışmaları yapabiliyorsunuz. Fakat bu tıp büyük sistemlerin, aygıtların testini yapabilmek için bugüne kadar yurt dışına gidiliyordu. Yurt dışına çok büyük harcamalar yapılıyordu büyük hayvan çalışmaları için. Lakin Sayın Bakanımızın bizi desteklemesiyle birlikte İstanbul’da büyük bir hayvan laboratuvarı açtık. Artık domuzlara, koyunlara, çok daha büyük hayvanlarla tıbbi aygıtların testleri yapılıyor. Bizim orada 3 tane ameliyathanemiz var. Anjiyografi laboratuvarımız var. Robotik Cerrahi merkezi kuruyoruz oraya. 7/24 çalışacak bir laboratuvar haline getiriyoruz. Maksadımız şu; Türkiye’de sıhhat alanında üretici olan herkesin, hem bilim insanlarının hem de bölümde çalışan şahısların orada çalışmalarını yapabilecek bir alan sunmak. Türkiye’deki üretici olan bireylerin yurt dışına gitmesine gerek kalmadan, büyük harcamalar yapmadan Türkiye’de testlerini memleketler arası standartlarda olacak formda artık biz bu testlerimizi ülkemize, TÜSEB’in bünyesindeki laboratuvarda yapıyoruz. Bu da bizim için büyük bir başarı”
‘EN MAKUS SENARYODA DAHİ AYGITI ÇALIŞTIRABİLİYORUZ’
Sayı olarak bakıldığı vakit Türkiye’de kalp merkezi sayısının çok fazla olduğunu söyleyen Prof. Dr. Kervan şunları söyledi:
“Almanya’da yaklaşık 150 civarında bir kalp merkezi var. Bizde 300 civarında bir kalp merkezimiz var ve burada verilen sıhhat hizmeti çok üst seviyede bir sıhhat hizmeti veriyoruz. Yurt dışından sıhhat turizmi konusunda nitekim de bu bahiste çok hastamız geliyor. Kalp akciğer makinesinin baktığınız vakit yaklaşık 3 milyar dolarlık bir bütçesi var. Biz şayet bunu ülkemize kazandırabilirsek, yalnızca kendi ülkemize değil yurt dışına da satabilirsek bizim ülkemiz için hakikaten de büyük bir gelir yararı olacaktır. Açık kalp cerrahisinde asla talihe yer yoktur. Her adımımızın kesinlikle bizim B ve C planlarımız vardır. Örneğin; elektrik kesintisi yaşandı, bataryası bitti. Her türlü makûs senaryoyu düşünün. O en berbat senaryo da dahi biz hastayı hayatta tutmak için bu aygıtı çalıştırabiliyoruz. Manuel bile çalıştırabilecek bir konumdayız. Hiçbir biçimde ‘acaba’ sorusuna yer yok. Zira açık kalp akciğer ameliyatlarında beşerler en değerlilerini bize teslim ediyorlar. Kimi çocuğunu, evladını, kimi annesini, babasını, kimi en sevdiği insanı bize teslim ediyor. O ameliyathaneden bizim ana maksadımız onları sağlıklı çıkarmak ve taburcu etmek. Bu sebeple her kademe, her senaryo çalışıldı”
‘TAMAMEN YERLİ VE MİLLİ’
Prof. Dr. Ümit Kervan, sistemdeki dijitalleşmeye de dikkat çekerek şunları belirtti:
“Hedefimiz beşere bağlı oluşabilecek yanılgıyı minimuma indirmek. Yüzde 1 yanılgıyı bile 0,5’e düşürsek bir muvaffakiyettir bizim için. O yüzden günümüzün teknolojisini kullanmak zorundayız. Günümüzün teknolojisindeki ‘dijitalleşme’ yanılgıyı azaltmaya yönelik. Yoksa insanın yerini almak için yapılmış aygıtlar değil. Daha konforlu alanlarda ameliyatlar yapabilmek için. Hastalarımızın bu ameliyatlardan sağ salim ameliyattan çıkabilme yüzdesini arttırmak için yaptığımız metotlar. Burada yanılgıya asla yer yok. Dediğim üzere bataryası bitse, elektrik gitse el ile çalıştırırız biz bu aygıtı. Ve o hastayı ameliyattan çıkarıncaya kadar bu pompa çalışır. TÜSEB olarak, ASELSAN olarak geleceğin teknolojisini şayet planlamaz isek, bugün ürettiğimiz eserin 5 yıl 10 yıl sonra öteki eserlerle rekabet edebilme gücünü kaybederiz. Aygıtın üretim kademesi büsbütün Türkiye’deki bilim insanları tarafından geliştirildi. Yurt dışından bir dayanak ya da rastgele bir dışarıdan iş birliği yapılmadı. Büsbütün bizim ve yerli ulusal. Yani şöyle düşünün, motorun bobininden tutun, her türlü aksamı büsbütün Türk bilim insanları tarafından geliştirmiş bir eser. TÜSEB ve USHAŞ olarak şu anda bizler yurt dışına gittiğimiz her ülkede kataloğumuzda bu kalp akciğer makinesini koymuş durumdayız. Her gittiğimiz toplantıda, kongrede, fuarda tanıtımlarını yapıyoruz”
