Çinli araştırmacılar, optik fiber üzerinden 1.200 kilometrelik uzaklıkta saniyede 1 terabit (Tbps) süratle data iletimi gerçekleştirerek. Bunun kendisi çok da etkileyici değil lakin, kıymetli olan iletilen bilginin ışık seviyesinde şifrelenmiş olması. Bu kıymetli muvaffakiyet, Şanghay Jiao Tong Üniversitesi’nden Profesör Lilin Yi liderliğindeki takım tarafından geliştirilen Entegre Şifreleme ve İrtibat Sistemi (IEAC) ile mümkün oldu. Yapay zeka takviyeli “ışık parmak izi”
IEAC sistemi, bugüne dek ekseriyetle yazılım katmanında uygulanan şifreleme metotlarının bilakis, şifrelemeyi direkt ışık sinyaline entegre ediyor. Yani bildiri değil, taşıyıcı ışık sinyali şifreleniyor. Bu sayede, optik sınırlara yönelik bilgi dinleme teşebbüslerinin önüne geçilmesi hedefleniyor. Klâsik TLS yahut IPsec üzere protokoller, datayı korurken sinyali açık bırakıyor; IEAC ise sinyali adeta görünmez hale getiriyor.
Sistem, geometrik konstelasyon şekillendirme (GCS) ismi verilen yapay zeka tabanlı bir teknikle çalışıyor. Yüksek süratli rastgele sayı üreteçleri, her bilgi paketine özel bir ışık deseni oluşturuyor. Bu desenler, datanın her seferinde farklı bir “optik parmak iziyle” iletilmesini sağlıyor. Böylelikle şifreleme fizikî düzeyde gerçekleşiyor ve dış müdahaleler açısından neredeyse büsbütün inançlı hale geliyor. Gerçekleştirilen testlerde sinyal, fiber döngü üzerinden aktarılırken; dağılım, gürültü ve optik bozulmalar üzere gerçek dünya şartları da simüle edildi. 3.9 THz’lik C-bandı boyunca 26 kanalda yapılan iletimlerde her biri çift polarizasyonlu 32 GBd sinyaller kullanıldı. Sonuç olarak 1 Tbps net data suratı elde edilirken, bit kusur oranı 2×10⁻² düzeyinin altında kaldı.
Mevcut altyapıyla uyumlu
IEAC sisteminin en dikkat cazibeli taraflarından biri de mevcut optik altyapıyla uyumlu olması. Kuantum anahtar dağıtımı (QKD) ya da kaotik şifreleme sistemlerinde olduğu üzere özel donanım gerektirmiyor. Birçok durumda sistemin uygulanması, yalnızca bir yazılım güncellemesiyle mümkün olabilecek.
Bu sayede yeni teknik hem bütçesi kısıtlı internet servis sağlayıcıları hem de ulusal irtibat altyapısını güçlendirmek isteyen devletler için hayli cazip bir seçenek haline geliyor. Araştırma takımı, bu teknolojinin data merkezleri, bulut hizmetleri ve gelecekteki 6G altyapıları için global ölçekte dönüştürücü bir tesir yaratabileceğini düşünüyor.