TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu Başkanı Fatih Dönmez, yapay zeka teknolojisi ile istihdamın etkilenebileceğini belirterek, “Bazı meslek alanlarında rol ve vazifelerin azalacağını, onları dönüşüme zorlayacağının farkındayız. Lakin toplamda iş gücü kaybı beklemiyoruz. Yeni iş alanları oluşacak. Yapay zekanın yahut teknolojinin giremediği iş alanları daima olacak” dedi.
TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu Başkanı ve Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez, kurul olarak kamu kurumları başta olmak üzere özel dal temsilcileri, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerini dinlediklerini ve saha ziyaretleri gerçekleştirdiklerini belirtti. Dönmez, “Bizim çalışmalarımızda; ülkemiz, insanımız, kurumlarımız ve kuruluşlarımız bu yapay zeka teknolojisinden azami derecede nasıl istifade edebilir, yararlanabilir buna bakıyoruz. Bu ortada natürel berbata kullanımın amaçlanması halinde kimi riskler de kelam konusu oluyor. Bu risklerin tespiti ve alınması gereken önlemler, tedbirler varsa bunlara bakacağız. Bu çalışmaların sonunda şayet bir hukuksal altyapıya muhtaçlık varsa, bu manada alışılmış tavsiyelerimiz olacak. Her teknolojide olduğu üzere riskler mevcut; lakin bu teknolojide biraz daha fazlaca gündeme geliyor. Bilhassa deepfake üzere, ses ve imaj taklidinin yapılması, dijital dolandırıcılığa aracılık etmesi üzere berbata kullanım da kelam konusu. Bunları da doğal önleyecek bir çalışma yapmak gerekiyor. Bizim bu çalışmamızın odağında insan var. Natürel ki insanın yerini almasını istemiyoruz. Biz bu teknolojiyi; beşere yardımcı olmak üzere, işlerini kolaylaştırmak, verimliliğini artırmak üzere kullanılmasının hakikat bir formül olduğunu düşünüyoruz. Raporumuza da bunlar, komite üyelerimizin de niyet ve tekliflerini de aldıktan sonra yansımış olacak” diye konuştu.
‘VATANDAŞLAR İŞİNDE DÖNÜŞÜME ZORLANACAK’
Teknolojik gelişmelerle birlikte birtakım mesleklerin vakit içerisinde ortadan kalktığını aktaran Dönmez, yapay zeka teknolojisi nedeniyle de istihdamın etkilenebileceğini söyledi. Dönmez, “Bu teknolojik değişimler aslında şunu gösteriyor; birtakım meslek alanlarında rol ve vazifelerin azalacağını, onları dönüşüme zorlayacağının farkındayız. Ancak yapılan araştırmalar ki bilimsel olarak bizim kurul çalışmalarında da bunu yansıtan akademik çevrelerden hocalarımız oldu, şunu görüyoruz; kimi alanlarda bir daralma olabilir, dönüşüme zorlanabilir; lakin toplamda iş gücü kaybı beklemiyoruz. Yeni iş alanları oluşacak. Bilhassa bu teknolojiyi kullanan ki çok tekrarlanan rutin işlerde, mesela bilgisayardaki programlarda biliyorsunuz gelişmeler epeyce o denli olmuştu, o iş alanlarında istihdam edilenler daha farklı alanlara kaydırılmıştı. Bu teknoloji de onu zorlayacak üzere duruyor; lakin toplamda bir iş gücü kaybı beklemiyoruz. Vatandaşlar işinde dönüşüme zorlanacak. Yani iş yerleri diyelim ki, yapay zekayı kullandığı alanlarda daha evvel 1 personelle yahut 1 uzmanla çalışıyorsa o alanlarındaki çalışanları öteki alanlara kaydıracak. Hakikaten bunun hoş örnekleri de var. Mesela robotlar sanayi sanayisinde çok sıkça kullanılıyor; ancak oradaki iş gücü diğer yerlerde değerlendirildi. Dünya var olduğu surece birtakım iş alanları var olacak; zira yapay zekanın yahut teknolojinin giremediği iş alanları daima olacak. Bu, insanın yerini almayacak. Bunun bir duygusu da yok ne üzülebiliyor ne kızabiliyor. İnsanı insan yapan özellikler var, onun da farkında olmamız gerekiyor. Tüm işleri buna yaptıracak değiliz; lakin kimi işleri, bize ağır gelen hatta sıkıcı olan kimi işleri bunlar yorulmadan usanmadan yapar hale gelecekler” dedi.
‘ÖNÜMÜZDEKİ YILLARDA BİRİNCİ 20’YE GİREBİLİRİZ’
Dönmez, yapay zeka teknolojisinin tüm bölümlerde az yahut çok yer edineceğini söyleyerek, “Kendi belirlediğimiz 5-6, tahminen bu 10’a da çıkabilir; bu alanlarda bilhassa Türkiye’nin önemli bir dijital data altyapısı var; sıhhatte ve eğitimde öne çıkıyor. Bunları akla yatkın kullandığımız takdirde, bu alanlarda yurt içindeki muhtaçlığımızı karşılayabiliriz. Yalnızca bununla yetinmeyip yurt dışına da bu programları, teknolojiyi satar hale gelebiliriz. Ülkemizde yapay zeka altyapısı baktığımızda ise şu anda tüm dünya kendini bu teknolojiye hazırlamaya çalışıyor. Türkiye de bu ülkelerin ortasında bulunuyor. Hazırlık düzeyi açısından baktığımızda çeşitli araştırmalarda farklı düzeyler var. Bizi 30 ila 50 ülke ortasında gösterenler var. Bizim maksadımız tabi G20 ülkesi olarak, birinci 20’ye girmek ki ben o denli varsayım ediyorum önümüzdeki yıllarda biz birinci 20’ye hazırlık düzeyi olarak girebiliriz” dedi.
‘İNSAN MERKEZLİ BİR YAPAY ZEKA’
Komisyonun saha çalışmalarına değinen Dönmez, TÜBİTAK ve Türkiye’nin birinci yerli aracı olan Togg fabrikasını ziyaret ettiklerini aktardı. Dönmez, Togg’un önümüzdeki yıllarda insansız bir formda kullanılabilmesi için çalışma içerisinde olduğunu ekledi. Dönmez, yapay zekanın insanın temel özgürlük alanlarına müdahalesini uygun görmediklerini aktararak, “İnsan merkezli bir yapay zekadan bahsediyoruz. İnsanın ferdî özgürlük alanlarına müdahaleyi uygun görmüyoruz. Aslında mevcut mevzuatımızda ve maddelerimizde yasak. Bir kişinin müsaadesini almaksızın onun imajının, sesinin taklit edilmesi hele de bunun dolandırıcılık aracı olarak kullanılması konuları mevcut mevzuatımızda yasaklanmış konular. Bu olağan daha kompleks sonuçlara neden olabilir. Şayet Adalet Bakanlığımızda yani yargıçlarımız, ‘Adliyemizde bu alanda biraz daha net hukuksal düzenlemelere muhtaçlık var’ derse onlar ile ilgili Meclisimiz aslında gereğini yapacaktır” dedi.
‘ULUSAL YAPAY ZEKA DORUĞU DÜZENLEYECEĞİZ’
Dönmez, 4 aya yakın bir müddettir çalıştıklarını anlatarak, “Bu çalışmalarımızı tahminen Meclisimizde birinci kez yapılacak bir dorukla sonlandırmak dileğindeyiz. 8 Mayıs tarihinde, TBMM Liderimizin himayesinde, ‘Veriden Karara Ulusal Yapay Zeka Zirvesi’ düzenleyeceğiz. 1 günlük tepede 5 panelimiz olacak. Hususun uzmanları, yurt içinden, yurt dışından panelistlerimiz olacak. Burası herkese açık, milletvekillerimizin ağır ilgisi var. Onların da katılacağı, interaktif olarak panelistlere sorularını yöneltebileceği bir tepeyle de bu çalışmayı tamamlamayı planlıyoruz” tabirlerini kullandı.
Dönmez, çalışmanın sonunda tüm ilgili paydaşlara ışık tutacak, yol gösterecek bir vizyon dokümanı hazırlayacaklarını kaydetti.